Voor mensen met autisme, niet-aangeboren hersenletsel of een lichte verstandelijke beperking (LVB) is sporten niet altijd vanzelfsprekend. Dat komt bijvoorbeeld doordat ze de weg naar passend sportaanbod niet kunnen vinden. Ook drempels rondom bijvoorbeeld vervoer, stigma, onvoldoende begeleiding of financiële beperkingen spelen mee. Het is belangrijk dat deze groep de kans krijgt mee te doen met sporten en bewegen. Sportdeelname vergroot iemands zelfstandigheid en zelfvertrouwen, biedt ontspanning, vermindert gezondheidsproblemen en levert extra kwaliteit van leven op.
Lees meer over de voordelen van sporten voor mensen met een LVB. Lees ook het rapport ‘Sporten en bewegen door mensen met een lichte verstandelijke beperking: Belemmeringen en mogelijkheden’.
SportMEE
SportMEE helpt mensen met een niet-zichtbare beperking meedoen met sport. Dat doet ze door sportbemiddeling en expertise in aangepast sporten. De consulenten en combinatiefunctionarissen adviseren en begeleiden mensen richting regulier of aangepast sportaanbod.
Maatwerk speelt daarbij een belangrijke rol, vertelt Marjolijn de Boer, Coördinator SportMEE Rotterdam Rijnmond en Projectleider Sportakkoord MEE NL. ‘We kijken samen met de persoon zelf wat past bij zijn of haar behoeften en mogelijkheden.’
De organisatie werkt daarmee vraaggericht in plaats van aanbodgericht. ‘Door mensen die willen sporten én huidige niet-sporters te vragen naar hun drijfveren en drempels, kun je de brug slaan. Waarom sport iemand niet? Waarom wil iemand sporten? Wat is daarbij belangrijk?’ Dat gesprek helpt om passend sportaanbod te vinden, en om sportaanbod vanuit de vraag te organiseren in plaats van andersom.
Regulier waar mogelijk, aangepast waar nodig
De professionals van SportMEE hebben veel ervaring en een groot lokaal netwerk, waardoor altijd wel een geschikte vereniging of beweegactiviteit gevonden wordt.
De Boer: ‘We zeggen altijd: regulier waar mogelijk, aangepast waar nodig. Sommige mensen willen graag aansluiten bij regulier sportaanbod. Bijvoorbeeld als ze ook al op speciaal onderwijs zitten of in een sociale werkplaats werken. Maar een jongere uit het regulier onderwijs wil soms misschien juist sporten in een aparte groep of bij een speciale vereniging om even niet op de tenen te lopen.’ Wat iemands wensen ook zijn, SportMEE helpt ze te vervullen. Zoals in het geval van Matthijs:
Tips om een autismevriendelijke sportvereniging te zijn? Bekijk het stappenplan ‘In beweging met autisme’.
MEE NL
SportMEE is onderdeel van MEE NL, een coöperatieve vereniging van 20 MEE-organisaties verspreid over het hele land. Doel: mensen met een beperking laten meedoen met de samenleving, met participatie als basis voor inclusie. Deze missie realiseert MEE NL met onder meer cliëntondersteuning, Participatieprojecten en een kennisplatform. MEE NL is medeondertekenaar van het Nationaal Sportakkoord. Dit akkoord heeft onder andere als doelstelling dat ook mensen met een beperking een leven lang met plezier kunnen sporten of bewegen.
Bekijk ook het filmpje over MEE NL.
Meer dan ‘de match maken’
SportMEE koppelt deelnemers niet alleen aan passend sportaanbod, maar biedt ook begeleiding. Anders gezegd: ze helpt mensen niet alleen de weg naar sport te vinden, maar ook om deze weg te blijven afleggen. Samen met de persoon zelf maakt SportMEE een plan op maat. Belangrijk daarbij is de invulling van randvoorwaarden, zoals:
- Helpen met vervoer van en naar de sportlocatie. SportMEE leert mensen om zelfstandig met het OV of per fiets te reizen. Bekijk ook Mee op Weg.
- Als maatje meegaan naar de proeftraining. Vaak gaat een consulent mee naar de (eerste) sportactiviteit. Zo worden mensen letterlijk aan de hand genomen om binnen te stappen bij een sportclub, wat het gevoel van veiligheid vergroot.
- Meedenken over betaling van het sporten of bewegen. SportMEE helpt met het vinden en aanvragen van passende regelingen. Maar ze kijkt bijvoorbeeld ook, samen met sportaanbieders, of er mogelijkheden zijn voor goedkopere contributie, en of een eventueel sportmaatje gratis mag meedoen. Lees meer over de financiële regelingen voor meedoen met sport en bewegen.
Altijd en voor iedereen zijn er mogelijkheden om mee te doen met sporten en bewegen, aldus Marjolijn: ‘Be creative, zeggen we vaak. Kijk naar wat wél mogelijk is.’ En sport iemand inmiddels? Ook dan blijven de lijntjes met de club kort, voor als er vragen zijn of toch nog wat extra ondersteuning nodig is. Zodat iemand niet alleen vandaag maar ook morgen nog meedoet.
Be creative. Kijk naar wat wél mogelijk is.
Marjolijn de Boer, Coördinator SportMEE Rotterdam Rijnmond en Projectleider Sportakkoord MEE NL
Voorbeelden uit de praktijk
Tijdens een huisbezoek bleek dat een jongen, met ADHD en een LVB, wel wilde voetballen. Sporten bij de lokale, reguliere voetbalclub zat er in dit geval niet in. Wat wél mogelijk was: aansluiten bij de zaalvoetbaltraining die een jongerenwerker gaf. Alleen was bij de jongen thuis geen geld voor sportkleding. SportMEE hielp met het vinden en aanvragen van de juiste regeling.
Ook een andere jongen met een LVB wilde voetballen. Zijn moeder, eveneens met een LVB, kwam net uit een opvanghuis. Geld om te sporten was er niet. De moeder wist niet goed hoe ze sport kon regelen voor haar kinderen. SportMEE hielp vervolgens om de brug naar de voetbalclub te maken en het financieel te regelen. Ook de moeder startte met sporten, bij een fitnesschool met goede begeleiding.
Lokale samenwerking
SportMEE ziet lokale samenwerking als belangrijk ingrediënt voor succes. Ook het verhaal van Matthijs (zie het filmpje hierboven) onderstreept het belang van lokale samenwerking. In dit geval ging het om Rotterdam SportSupport, Sportbedrijf Rotterdam, SportMEE en de gemeente Rotterdam. Gebundelde krachten maken meer mogelijk. Verschillende partijen werken dan vanuit hun eigen expertise en kunnen samen vraag en aanbod matchen. ‘De lijntjes met het sociaal domein, zoals het sociale wijkteam, zijn heel kort’, vertelt Marjolijn. ‘Bij mensen thuis komen is een krachtige manier om hen te bereiken en echt verder te helpen.’
Ook de lijnen met sport- en beweegaanbieders zijn kort. ‘Doordat we meegaan naar zo’n eerste training, leggen we ook contact met de club. Dat werkt als een brug om een volgende match te maken. Bovendien kunnen we sportaanbieders zo ook gemakkelijker tips geven over het omgaan met deze groep, en weten zij ons sneller te vinden voor advies of ondersteuning.’
Kennis en ondersteuning
SportMEE helpt dus niet alleen mensen met een beperking zelf, maar biedt ook kennis en ondersteuning aan het netwerk en sportaanbieders, zoals:
- Ondersteuning bij verenigingen en trainers (bijvoorbeeld: omgang met sporters met autisme)
- Advies aan zweminstructeurs en deelnemers bij zwemles
- Schoolsportmaatschappelijk werk. Bijvoorbeeld: Trainingen Sociale Vaardigheid en sport in het (speciaal) onderwijs.
- Advies rondom het opzetten van aangepast sporten
- Voorlichting en presentaties rondom inclusief sporten
Bruggenbouwen
MEE Gelderse Poort leert met Bruggenbouwen mensen in een kwetsbare situatie actief mee te doen. Gemeenten, samenwerkingspartners, (sport)clubs en buurtverenigingen werken samen om mensen te helpen zelfstandig te worden. Denk aan hulp bij het aangaan van sociale contacten, het leren van vaardigheden zoals koken of omgaan met geld, zelfstandig reizen of sporten.
Stappenplan regionale samenwerking
Het stappenplan ‘Regionale samenwerking aangepast sporten’ helpt je om in je gemeente regionale samenwerking te organiseren en borgen, en sporten en bewegen voor iedereen met een beperking mogelijk te maken. Het plan bestaat uit vier stappen:
- Initiatief nemen.
- Afspraken en plannen maken
- Realiseren van je plan
- Continueren en borgen
Bekijk het completestappenplan met concrete tips, of bekijk het filmpje over het stappenplan.
Meer lezen?
- Kijk op Mee.nl.
- Kijk op Sportmee.nl.
- Lees meer over de beweegrichtlijnen voor mensen met een verstandelijke beperking.