Alles over sport logo

De Nederlandse sportvereniging en ouders met een niet- Nederlandse achtergrond

De Nederlandse bevolking bestaat voor een groot deel uit mensen met een niet- Nederlandse achtergrond, zoals migranten en vluchtelingen. Zij komen idealiter in aanraking met het Nederlandse verenigingsleven dat sterk in onze lokale gemeenschap is geworteld. De organisatie van het Nederlandse sport- en verenigingsleven is echter behoorlijk uniek in de wereld. De ‘nieuwe’ Nederlanders zijn daar vaak niet mee bekend en ouders van kinderen die sporten bij de vereniging lijken daardoor minder betrokken, terwijl het voor hun integratie van grote meerwaarde is dat zij meedoen in het Nederlandse verenigingsleven. Voor verenigingen zorgen deze groepen bovendien voor ledenwinst. Kortom: een win-win situatie!

Ouderbetrokkenheid bij sportvereniging

Sportverenigingen zijn ontzettend belangrijk voor onze samenleving. Niet alleen in Nederland, ook in andere Europese landen, zo blijkt uit ‘Sport Clubs in Europe: A Cross-National Comparative Perspective’ (Breuer, Hoekman e.a., 2015). Onderzoekers uit twintig Europese landen beschrijven in deze publicatie voor hun eigen land welke rol de sportvereniging speelt in beleid en samenleving. Opvallend is dat ook in de andere Europese landen de uitdagingen die de Nederlandse sportverenigingen ervaren zichtbaar zijn. Voldoende vrijwilligers aantrekken en genoeg leden binden zijn de voornaamste punten van zorg. Sportverenigingen draaien immers, ook in Europa, vooral op vrijwilligers.

Voor de invulling van vrijwilligersactiviteiten bij de sportvereniging zijn ouders van jeugdleden belangrijk. De term ouderbetrokkenheid is dan ook een veelgebruikte term. In de laatste jaren is steeds meer aandacht gekomen voor het betrekken van ouders. Wat hieronder wordt verstaan, kan overigens wel verschillen. Denk aan extra handen bij de sportvereniging, ouders die kinderen in de opvoeding stimuleren tot sport- en beweeggedrag of aan voorbeeldgedrag van ouders ‘langs de lijn’.

Zo is het deelprogramma ‘Ouders’ een belangrijk onderdeel binnen het actieplan ‘Naar een veiliger Sportklimaat’ met als titel Tv-Sportplezier. Binnen Tv- Sportplezier wordt overigens niet direct ingezet op het vergroten van het aantal vrijwilligers, maar op het stimuleren van positieve ouder- supporters. Volgens Tv- Sportplezier zijn betrokken ouders: ‘ouders die weten waar een vereniging voor staat, weten wat er speelt en hoe hun kind zichzelf goed kan ontwikkelen door middel van sport’. Dit is echter voor veel ouders en zeker voor ouders met een niet- Nederlandse achtergrond, niet vanzelfsprekend.

Kennis over verenigingscultuur

Sportverenigingen willen graag ook ouders met een niet- Nederlandse achtergrond meer betrekken bij hun kind op de sportvereniging en bij de organisatie van de club zelf. Professionals en vrijwilligers vinden het moeilijk om met deze ouders in contact te komen en hen vervolgens actief te betrekken bij de sportvereniging. Handig is om daarbij het volgende als uitgangspunt te nemen:

Wees je er bewust van dat de structuur van een sportvereniging zoals we deze in Nederland kennen erg uniek is en dat de kennis hierover bij ‘nieuwe’ Nederlanders vaak niet aanwezig is. Besef je hoe ‘vreemd’ onze verenigingscultuur eigenlijk is in de ogen van nieuwe Nederlanders.

In slechts een klein aantal landen als Duitsland, België, Engeland, Frankrijk en de Scandinavische landen zijn sportverenigingen een ‘normaal’ fenomeen. De rest van de wereld, ook de herkomstlanden van de ‘nieuwe’ Nederlanders, kent geen verenigingscultuur die vergelijkbaar is met de onze. Voor verenigingen die leden met een niet- Nederlandse achtergrond hebben of in een gebied gevestigd zijn waar veel ‘nieuwe’ Nederlanders wonen, is het goed om dat te beseffen. Want waar Nederlanders de verenigingscultuur vaak met de paplepel hebben ingegoten gekregen, is die cultuur voor veel ‘nieuwe’ Nederlanders onbekend.

Het gevaar van die onbekendheid met onze verenigingscultuur is dat wederzijds verkeerde beelden en verwachtingen kunnen ontstaan. De sportvereniging lijkt voor veel nieuwe Nederlanders op een school of bedrijf. Zij betalen voor de diensten, kinderen gaan erheen en worden er door specialisten – leraren, docenten en sporttrainers – gedurende enige tijd beziggehouden.

Een ieder die in de Nederlandse cultuur is opgegroeid weet daarentegen dat sportverenigingen alleen kunnen functioneren dankzij de inzet van vrijwilligers. Het ‘niet participerende’ gedrag van de ouders met een niet- Nederlandse achtergrond kan hierdoor overkomen als niet betrokken of niet geïnteresseerd, terwijl het (bijna) nooit onwil is wat de ouders vertonen. Het betreft veelal onbekendheid en/of onwetendheid met de vrijwillige inzet in het verenigingsleven of zelfs onwetendheid van het nut daarvan voor hun kinderen. Betrokkenheid creëren begint dus met kennis verschaffen!

Werken aan ouderbetrokkenheid bij nieuwe Nederlanders

Hoe informeren we ouders van nieuwe Nederlanders over onze verenigingscultuur en hoe betrekken we hen meer bij hun sportende kinderen en bij de sportvereniging? Op allesoversport.nl/ouderbetrokkenheid staan drie stappen met praktische tips die je kunt doorlopen om betrokkenheid van ouders te creëren.

  • Je moet eerst in contact zien te komen met ouders (stap 1),
  • voordat je kunt werken aan bewustwording (stap 2) en
  • pas dan kun je ze ondersteunen (stap 3) bij de stap van intentie (ouders willen een bijdrage leveren aan de sportvereniging) naar daadwerkelijk gedrag (ouders gaan tot actie over).

Bij het leggen van contact met ouders is een tip om oproepen voor vrijwilligerswerk (niet alleen) te publiceren via de website of (digitale) clubblad. Niet alle ouders zijn de taal voldoende machtig of weten dat het clubblad ook aan hen gericht is. Het is dus maar de vraag of je de ouders op deze manier wel bereikt. Zoek daarom naar een meer directe, persoonlijkere manier om in contact te komen, bijvoorbeeld door ouders aan te spreken of op te zoeken.

Het vervolgens werken aan bewustwording van (de rol van) ouders bereik je door hen te informeren over het reilen en zeilen van de sportvereniging. Leg ze uit wat vrijwilligers zijn, wat zij doen en hoe belangrijk zij voor de vereniging zijn. Vraag hen bovendien naar wat ze kunnen en willen bijdragen. Een tip om ze vertrouwen te geven en de drempel te verlagen is om aan te sluiten bij wat de ouder zelf wil, drijft, motiveert en belangrijk vindt. Ga daar naar op zoek. Een ouder die bijvoorbeeld van koken houdt, wil en durft misschien wel kantinediensten te draaien of een ouder die de wedstrijden graag volgt wil misschien wel (wat vaker) meerijden naar uitwedstrijden.

Stapsgewijs kun je op deze wijze werken aan het betrekken van ouders. TV Sportplezier verwoordt dit mooi in haar gedachtegoed:

“Als vereniging moet je niet proberen direct allerlei taken op te leggen. Begin eerst met de ouders te leren kennen. Bouw een relatie met ze op, waardeer ze, laat ze de vereniging leren kennen, zorg ervoor dat ze zich thuis voelen. Want in een veilige en plezierige omgeving doen mensen graag iets terug voor de vereniging.” – TV Sportplezier

Meer informatie


Artikelen uitgelicht


Meedoen door sport en bewegen
Sportaanbieders
professional
tips
diversiteit, ouderbetrokkenheid