Waarom is bewegen belangrijk voor baby’s en peuters?
Door vroeg te investeren in bewegen, leg je de basis voor een actief leven. Kinderen ervaren zo van jongs af aan dat bewegen leuk is. Dat werkt door totdat ze volwassen zijn. Het stimuleren van bewegen voor 0- tot 4-jarigen is belangrijk voor bijvoorbeeld het ontwikkelen van motorische vaardigheden, bot- en spierontwikkeling en ontwikkeling van de hersenen. Lees meer over de effecten van bewegen op jonge kinderen. Hoeveel baby’s en peuters precies moeten bewegen wordt nog onderzocht.
Bewegen kan vanaf nul jaar
Veel ouders begrijpen dat bewegen belangrijk is voor hun kind. Maar dat je ook al met baby’s volop kunt bewegen, is vaak een eyeopener voor ze. Oefenen met op de buik liggen, zo weinig mogelijk in een stoeltje zitten en beweegspelletjes doen: het kan al vanaf nul jaar. Wel hebben ouders soms praktische inspiratie, zoals de beweegkoffer, nodig om echt thuis met hun kindje aan de slag te gaan.
Wat is de beweegkoffer?
Kinderdagverblijf Bij Ons uit Lent vulde twee beweegkoffers met beweegmaterialen die passen bij baby’s en peuters. Het zijn materialen die zij op de groep ook gebruiken, met uitgeschreven voorbeeldactiviteiten erbij voor ouders. Kinderen mogen de koffer een week mee naar huis nemen. In de koffer zit ook een schriftje waarin ouders schrijven hoe het was en vaak plakken ze er leuke foto’s bij. Lees meer over de beweegkoffer en andere laagdrempelige initiatieven om ouders te betrekken.
Mijn beweegkoffer: initiatiefnemer Tesse Nuijten
Tesse Nuijten van Bij Ons bedacht samen met haar collega’s de beweegkoffer. “Ouders van de babygroep wilden we vooral bewust maken dat je al kunt bewegen met je baby. Ouders van dreumesen en peuters snappen dat wel en gaan veel met hun kind naar buiten. Daarom hebben we voor hen gefocust op tips voor meer binnen bewegen.”
Wat stopt Tesse in de koffer:
- Kies voor babymateriaal dat de buikligging stimuleert. Zoals een opblaasbaar sensorisch watermatje met gekleurde vloeistof waar ze aan kunnen voelen, een spiegeltje of kleine balletjes met structuur.
- Gebruik voor peuters materiaal waarmee je een parcours kunt uitzetten, zoals hesjes met lintjes voor tikspellen, cirkels die je op de grond kunt leggen en dobbelstenen met opdrachtjes, zoals springen of op je tenen lopen.
- Kies voor degelijk materiaal dat tegen een stootje kan. En nog een tip van Tesse: “Waarschuw de ouders dat ze de koffer mee naar huis krijgen: je neemt hem niet even mee achterop de fiets.”
Mijn beweegkoffer: ambassadeur Gezonde Kinderopvang Miranda Bron
Miranda is ambassadeur Gezonde Kinderopvang en werkt bij SKA kinderopvang in Amersfoort. “Het is belangrijk om ouders te helpen bij een gezonde opvoeding. Het belang van gezonde voeding kennen ze vaak al, maar thuis tijd maken om met je kindje te bewegen blijkt lastiger. Daarom is het heel slim om iets mee naar huis te geven.”
Wat stopt Miranda in de koffer:
- Voor baby’s die alleen nog liggen, kies je materiaal met verschillende profielen (hard en zacht, glad en geribbeld). Denk aan een gekleurde ‘swiffer’ met verschillende reepjes stof die ze kunnen voelen of een ‘grasmatje’ waar ze met hun handjes doorheen kunnen gaan.
- Baby’s voelen niet alleen met hun handen, maar ook met hun mond. Kies voor materiaal dat je goed kunt schoonmaken en dat ze veilig in hun mondje kunnen stoppen.
- Als baby’s al kruipen, kies dan een kleine bal met genoeg grip, zodat ze hem kunnen pakken. Als ze al zitten, kun je de bal naar ze toe rollen. Een ballon is ook altijd goed, die kunnen ze makkelijker zelf gooien.
- Leg materiaal net buiten het bereik van kindjes, zodat je reiken en kruipen stimuleert.
- Licht- en geluidseffecten zijn niet nodig. Ook hoef je geen hele stapel speelgoed neer te leggen. Werk met één speeltje dat de aandacht trekt. Een paar Duplo-blokjes is al goed.
- Voor peuters is mijn tip: stop sowieso stoepkrijt in de koffer. Daar kun je zoveel mee: cirkels en strepen tekenen (opdracht: spring in de grote cirkel), pijltjes tekenen die ze moeten volgen of letters schrijven (opdracht: huppel naar de een letter).
Mijn beweegkoffer: wetenschapper Jessica Gubbels
Jessica is universitair docent Gezondheidsbevordering aan de Maastricht University en kent meer initiatieven om kinderen iets mee naar huis te geven. “Zoals een beweegrugzakje, voeding die ze op de opvang geproefd hebben of boekjes om de taal extra te oefenen.”
Wat stopt Jessica in de koffer:
- Kies materiaal dat je op de opvang ook gebruikt, zodat het herkenbaar is voor kinderen. Zeker peuters kunnen zo aan hun ouders laten zien hoe je het gebruikt. Werk ook met de thema’s die aansluiten bij de opvang, zoals bijvoorbeeld lente, de boerderij, of kabouters.
- Veel baby’s huilen of mopperen in de buikligging, maar die moet je toch oefenen. Kies voor kleurrijk materiaal dat prikkelt om vooruit te willen. In rugligging laat je ze bewegen door iets boven ze te hangen waar ze naar kunnen zwaaien met armpjes en beentjes. Die frustratiemomentjes van ‘ergens net niet bij kunnen’ zijn juist goed, zodat ze gaan reiken, rollen, tijgeren of kruipen.
- Ouders hebben niet allemaal een tuin of groot huis. Dus kies eenvoudig materiaal, waar alle ouders mee uit de voeten kunnen. Zoals een bal of stapstenen voor op de grond. Daarmee oefenen je volop vaardigheden als gooien, vangen, rollen en stappen.
- Van nul tot vier jaar ontwikkelen kinderen zich razendsnel: zorg dus dat je ouders helpt bij welk materiaal uit de koffer geschikt is voor de ontwikkelfase van hun kind. Of laat zien hoe je hetzelfde materiaal steeds iets uitdagender inzet.
- Het schriftje om ervaringen te delen is ook een goed idee: ouders nemen soms makkelijker tips van elkaar over, dan van de professionals. Op de opvang krijg je zo ook een goed idee van de succesnummers en van wat nog ontbreekt in de koffer.
Tip voor een leven lang bewegen
Jessica heeft nog een waardevolle tip. “Je krijgt de koffer maar een week mee, dus die is vooral bedoeld voor bewustwording en inspiratie. De vraag is: hoe zorg je dat ouders ook daarna thuis aan bewegen blijven werken? Laat zien dat je alles thuis kunt gebruiken om kinderen uit te dagen: zij vermaken zich al met een simpele lepel of pittenzakje. Stimuleer ook dat ouders van bewegen een gewoonte maken. Bijvoorbeeld door een vast moment te kiezen: elke avond voor het badje even een beweegspelletje doen.”
Zelf aan de slag?
Met voldoende inspiratie op zak kan ook jij aan de slag met de beweegkoffer. Ook kun je ouders tips meegeven om thuis te bewegen met hun baby of thuis te bewegen met hun peuter. Kenniscentrum Sport & Bewegen biedt ook tips en inspiratie om bewegen binnen de kinderopvang te stimuleren.
Inspiratiegids Kleine Beweegsubsidie
In de Inspiratiegids Kleine Beweegsubsidie vind je 23 uiteenlopende initiatieven om ouders te helpen meer te bewegen met hun kinderen van nul tot vier jaar. De voorbeelden zijn ingedeeld naar setting en leeftijdscategorie, zodat je snel relevante voorbeelden voor jouw dagelijkse praktijk vindt. Ook vind je veel tips en informatie over gedragsverandering en de Kleine Beweegagenda.
