Hart, bloedvaten en bewegen
Voor beweging hebben spieren meer spierenergie nodig. Er moet meer brandstof en zuurstof via het bloed naar de spieren toe. Het hart gaat daarom tijdens het bewegen sneller kloppen. Dit zorgt ervoor dat er vaker en meer bloed naar de spieren wordt gestuurd. Naast dat het hart harder werkt om de spieren van het bloed te voorzien, gebeurt er nog iets slims in het lichaam. De verdeling van het bloed verandert: bij bewegen gaat 80% van het bloed naar de spieren, terwijl dat in rust maar 20% is.
Longen en bewegen
Bij beweging is er meer zuurstof nodig om de spierenergie aan te maken. De ademhaling versnelt om voldoende zuurstof uit de lucht te kunnen halen. Herken je het gevoel dat de eerste minuten van een inspanning vaak zwaar voelen? Dit komt omdat het tijd kost om je ademhaling op de juiste snelheid te krijgen. Zodra de ademhaling de juiste snelheid heeft, kun je het gevoel krijgen dat je in een flow bent.
Luistertip
Elke vorm van bewegen heeft een positief effect op je gezondheid. Dat werkt volgens een stijgende lijn: meer bewegen is altijd beter. Of dit nu vaker, langer of intensiever is. Hoe ga je als professional het gesprek hierover aan met mensen? Beluister het in deze aflevering van de Kenniscast Sport & Bewegen (Spotify), waarin Suze van Kleef in gesprek gaat met specialist Maureen Ros en buurtsportcoach Julia van Weelden.
Aanpassingen van je lichaam
Wat zijn de effecten van bewegen op de lange termijn? Het lichaam is slim en gemaakt om zich aan te passen. Spieren kunnen meer kracht leveren doordat ze efficiënter samentrekken en sterker worden. Het hart wordt sterker; het pompt meer bloed rond tijdens een hartslag. Dit zorgt ervoor dat de hartslag in rust naar beneden gaat. Het lichaam verbetert zich in het opnemen van zuurstof en brandstof, zodat dit sneller naar de spieren gaat. Ook verbetert de circulatie van het bloed naar de spieren. Zo ontstaan meer bloedvaten in de spieren en wordt de verdeling van het bloed beter geregeld.
‘Use it or lose it’
Het lichaam heeft altijd een prikkel nodig om te zorgen dat al deze aanpassingen plaatsvinden. Is het de bedoeling om fitter en sterker te worden? Maak het bewegen dan iets zwaarder, langer of kies eens een andere vorm van bewegen. Deze aanpassing van het lichaam werkt twee kanten op. Stop je met bewegen, dan worden de spieren weer minder sterk en gaat het bewegen langzaam weer moeilijker. Dus: ‘Use it or lose it.’
Wist je dat?
- Bewegen kan helpen bij het tegengaan/voorkomen van overgewicht, doordat vet een belangrijke voedingsbron is voor de spieren?
- Bewegen de kans op diabetes type 2 kan verlagen, doordat voldoende bewegen ervoor zorgt dat de spieren goed worden in het oppikken van brandstof uit het bloed?
- Bewegen de kans op hart- en vaatziekten kan verlagen, doordat voldoende bewegen de hart en bloedvaten aan het werk zet en sterker maakt?
- Door bewegen ook de hersenen aan het werk gezet worden? De verbeterde werking van het brein door sporten heeft een gunstige invloed op stemming en waarschijnlijk zelfs op cognitieve (verstandelijke) functies.
Beweeg jij voldoende?
Ben je benieuwd of je voldoet aan de beweegrichtlijnen? De Beweegrichtlijnentest helpt je inzicht te krijgen in je huidige beweeggedrag. Na enkele vragen verschijnt het resultaat of je op dit moment aan de beweegrichtlijnen voldoet, zowel op het vlak van matig intensieve beweging en spier- en botversterkende activiteiten.
Meer weten over de effecten van bewegen?
- Bewegen voor een betere bloeddruk
- Physical Activity and Health 2nd Edition. Claude Bouchard, Steven N. Blair, William Haskell. Human Kinetics, 29 feb. 2012
- In deze Engelstalige video van de British Heart Foundation wordt ook uitgelegd wat er in je lichaam gebeurt bij sporten en bewegen.
Human Capital Model
Het Human Capital Model laat zien dat sporten en bewegen op veel vlakken effectief zijn. Het model, ontwikkeld onder leiding van de Britse onderzoeker Richard Bailey, benoemt meer dan 80 effecten van sporten en bewegen. Die zijn ingedeeld op basis van zes kernwaarden: fysiek, emotioneel, sociaal, persoonlijk, intellectueel en financieel.
Kenniscentrum Sport & Bewegen heeft een interactief Human Capital Model ontwikkeld. Daarin vind je per effect een omschrijving, relevante artikelen van Allesoversport.nl, erkende interventies en producten en contactgegevens van specialisten van Kenniscentrum Sport & Bewegen.
