Werkgevers profiteren ook financieel van actievere werknemers

Effecten van bewegen op de werkvloer

Werknemers die voldoende bewegen, hebben een kleinere kans op ziektes dan werknemers die niet of nauwelijks bewegen. Dat leidt tot een lager ziekteverzuim. Als een volwassene voldoet aan de beweegrichtlijnen, heeft die minder kans op fysieke aandoeningen zoals overgewicht, hart- en vaatziekten, diabetes type 2, osteoporose, nek-en rugklachten en darm- en borstkanker^[1,2]. Ook blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat meer bewegen een positief effect heeft op de geestelijke gezondheid, waaronder het minder ervaren van werkstress^[3].

Actievere werknemers hebben een hogere arbeidsproductiviteit. Dit is te verklaren door een beter concentratievermogen en fitheid als mensen voldoen aan de beweegrichtlijnen^[3]. De fitheid van werknemers vertaalt zich in hogere productiviteit door het goed benutten van hun arbeidstijd. Ook kan sport in de juiste setting bijdragen aan de ontwikkeling van persoonlijke eigenschappen en vaardigheden, zoals verantwoordelijkheid en leiderschap, waardoor mensen productiever worden^[2].

Niet alleen werkgevers, maar ook de overheid profiteert van hogere arbeidsproductiviteit: via de inkomstenbelasting. Volgens Brits onderzoek^[4] kan voldoen aan de beweegrichtlijnen in geringe mate bijdragen aan een verhoogd bruto binnenlands product (bbp) door middel van verhoogde arbeidsproductiviteit en aanwezigheid. 

Beweegrichtlijnen

De beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad geven aan hoeveel iemand moet bewegen voor een goede gezondheid. Dit zijn de adviezen voor volwassenen en ouderen:

En: voorkom veel stilzitten!

Zie ook dit artikel voor meer informatie. 

Hoeveel bewegen werknemers nu?

De (nu versoepelde) coronamaatregelen en specifiek (vaker) thuiswerken maken het verleidelijk om minder te bewegen, niet meer te fietsen of lopen en langer stil te zitten door online lunchvergaderingen en werkborrels. Uit de officiële cijfers van het RIVM blijkt dat het percentage mensen dat voldoet aan de beweegrichtlijnen in 2020 is gestegen ten opzichte van 2019^[5]. Maar andere onderzoeken laten zien dat mensen minder sporten dan voorheen. Kenniscentrum Sport & Bewegen legt dat hier uit. Vóór de coronamaatregelen voldeed bijna de helft (49%) van de volwassen Nederlanders aan de beweegrichtlijnen (in 2019)^[6]. Uit een recente studie van BOVAG blijkt dat de woon-werkkilometers op de fiets van 255 km naar 177 km is gedaald^[7]. We zijn wel meer recreatief gaan fietsen, maar dat compenseert gemiddeld niet voor de verloren fietskilometers naar werk, school, opvang, sport of hobby.

Niet alleen bewegen mensen te weinig, velen zitten ook te lang stil. Gemiddeld brengen zij 8,9 uur van hun dag zittend door (in 2019, nieuwe data in 2022)^[8]. In het weekend zitten Nederlanders gemiddeld anderhalf uur minder per dag dan doordeweeks. De mogelijkheden om meer te bewegen rond het werk en om tijdens het werk minder vaak stil te zitten, lijken de werkplek een ideale omgeving om beweeggedrag te promoten^[9].

Hoeveel kan ik als werkgever besparen op jaarbasis?

Werkgevers profiteren financieel van actievere werknemers doordat sport en bewegen een positieve rol kunnen hebben op arbeidsproductiviteit en op het verlagen van ziekteverzuim. Hoeveel werkgevers precies financieel profiteren is nog onduidelijk^[8]. De effecten van (beweeg)interventies betalen zich pas na een lange tijd terug en kunnen per werknemer sterk verschillen. Wel hebben twee Nederlandse onderzoeksbureaus (Ecorys in 2017 en 2021 en Decisio in 2021) in verschillende onderzoeken een (onderbouwde) schatting gegeven van de gezondheidswinst van meer bewegen vóór, tijdens of na werk, en wat deze gezondheidseffecten op kunnen leveren voor de werkgever^[2,3].

Een werknemer die nog niet voldoet aan de beweegrichtlijnen en dagelijks gaat bewegen, kan daarmee een productiviteitswinst behalen van 1,5%^[2] to 3%^[3] – dat zijn 3,5 tot 7 extra werkdagen per jaar – en een vermindering van 0,5-1^[2] tot 1,3^[3] verzuimdagen per jaar. Ecorys komt met de productiviteitswinst (€ 5.000 – € 12.000) en vermindering van ziekteverzuim (€ 1.000 – € 3.000) uit op een besparing van € 6.000 tot € 15.000 over het leven van een werknemer tussen de 25-54 jaar^[2]. Deze totale besparing komt neer op jaarlijks 975 euro per werknemer. Decisio komt met de productiviteitswinst (€ 1.647) en vermindering van ziekteverzuim (€ 312) tot een besparing van € 1.959 per werknemer op jaarbasis (uitgaande van een gemiddelde arbeidsproductiviteit van € 30 per uur en 1.830 werkbare uren)^[3].

De besparing in euro’s uit de twee onderzoeken zijn niet volwaardig vergelijkbaar met elkaar, omdat ze gebruikmaken van andere aannames bij de berekening. Het verschil in bedragen komt voornamelijk vanwege het gebruik van een ander percentage productiviteitswinst en ander aantal vermindering van verzuimdagen. Ook hebben de onderzoekers gebruikt gemaakt van een ander gemiddeld jaarsalaris. 

Invloed werkgever

Als werkgever heb je geen directe invloed of een werknemer wel of niet voldoet aan de beweegrichtlijnen. Wel kun je hier in bepaalde mate  invloed op uitoefenen. Zo heeft Decisio voor verschillende activiteiten een eerste inschatting gedaan welke effecten dit heeft voor een werkgever: wandelen, traplopen, fietsen, staand vergaderen en ‘weeting’ (walk your meeting). Via de online rekentool op www.werkeninbeweging.nl kun je per activiteit zien wat die oplevert.

Een voorbeeld: gaan vier werknemers één keer per week een half uur wandelend vergaderen in plaats van zittend? Dat levert dit een bedrijf een jaarlijkse besparing van € 960 euro op. Verruilen 10 werknemers de auto drie dagen per week voor een fietsrit van 20 minuten enkele reis (6 keer) naar en van het werk? Dan levert dit de werkgever een jaarlijkse besparing op van € 18.654.

Tips voor werkgevers

Met de volgende tips kun je als werkgever sport en bewegen onder werknemers stimuleren.

• Stimuleer bewegen voor en na het werk

Maak fietsen en wandelen naar het werk aantrekkelijker dan autorijden naar het werk. Bijvoorbeeld door fietskilometervergoeding, een (lease)fiets van de zaak, beloning bij meer fietskilometers en de juiste voorzieningen. Meer tips vind je op kiesdefiets.nl.

• Stimuleer bewegen gedurende werkdag op kantoor

Promoot ‘weetings’ en verspreid geschikte routes. Maak het nemen van de trap aantrekkelijker dan de lift, door te laten zien hoeveel calorieën je verbruikt als je de trap neemt of door de route naar de trap prominenter te maken. En organiseer bijvoorbeeld beweegactiviteiten tijdens de lunch, zoals yoga of een wandeling. Zoek een partij die je helpt bij een sport- en vitaliteitsprogramma op maat. Kenniscentrum Sport & Bewegen is partner van Werken in Beweging, dat tips aanbiedt en partijen die je kunnen helpen met het stimuleren van bewegen.

• Laat voldoende beweging in het thuiswerken integreren

Deel met je werknemers tips om voldoende beweging te krijgen gedurende het thuiswerken. Bijvoorbeeld door werknemers de mogelijkheid te bieden om een vast beweegmoment op een werkdag in te plannen of bepaalde taken bewegend te kunnen uitvoeren. Lees hier tips voor voldoende bewegen op de thuiswerkdag en hoe je dit als werkgever stimuleert. 

Voldoende redenen om als werkgever en werknemer aan de slag te gaan met sporten en bewegen. De winst ervan is namelijk voor beide partijen. Vergeet ook niet te inventariseren wat voor aanbod al is georganiseerd in de directe omgeving van het werk. Hiervoor kun je contact opnemen met de gemeenten of de buurtsportcoach bij je bedrijf in de buurt.

Meer weten?

• Wil je weten wat sporten en bewegen nog meer maatschappelijk kunnen opleveren? Lees Wat is de sociaaleconomische waarde van sporten en bewegen? of bekijk het volledige rapport en de infographic. 
• Wil je een inschatting van de maatschappelijke meerwaarde van sport en bewegen op lokaal niveau? Benut dan het SROI Dashboard. 
• Wil je weten wat alle andere effecten van sporten en bewegen zijn? Bekijk het Human Capital Model. Hier vind je meer dan 80 effecten van sport en bewegen, met per effect een omschrijving, relevante artikelen van Allesoversport.nl, erkende interventies en producten en contactgegevens van specialisten van Kenniscentrum Sport & Bewegen.
• Het BRAVO Kompas heeft aanvullende tips en handvatten voor een vitale leefstijl op de werkvloer, met betrekking tot bewegen, roken, alcohol, voeding en ontspanning, voor personeelsbeleid richting vitaal personeel.