SROI: dit is het maatschappelijke rendement van sport en bewegen

Wat is SROI?

SROI betekent Social Return on Investment. Het SROI-cijfer is een manier om het maatschappelijk rendement van investeringen in sport en bewegen uit te drukken. Op dit moment is het SROI-cijfer 2,76. 

• Dat betekent dat in Nederland de maatschappelijke opbrengsten van sport en bewegen 2,76 keer hoger zijn dan de kosten. 
• Je kunt dus gerust investeren in sport en bewegen. Dat levert namelijk een positief maatschappelijk rendement op.
• De positieve opbrengst schuilt bijvoorbeeld in gezondheidswinst, een hogere levensverwachting en lagere zorgkosten. En in lager ziekteverzuim op de arbeidsmarkt en een hogere kwaliteit van leven.

De SROI is – op basis van de rekenmethode van adviesbureau Rebel en het Mulier Instituut – door Kenniscentrum Sport & Bewegen begin 2024 opnieuw geschat, op basis van cijfers uit 2022. De resultaten laten zien hoe belangrijk het is om als maatschappij te blijven investeren in sport en bewegen. Voor de belastingbetaler is het een verantwoording van het geld dat wordt uitgegeven. Het cijfer helpt politici en bestuurders ervan te overtuigen dat investeren in sport en bewegen loont.

Hoe interpreteer je het SROI-cijfer?

Een SROI-cijfer hoger dan 1 laat een positieve verhouding zien tussen de kosten en opbrengsten van sport en bewegen in Nederland. Het huidige SROI-cijfer van 2,76 betekent overigens niet dat één euro extra in het sportbudget letterlijk 2,76 euro aan maatschappelijke winst oplevert. De SROI zegt namelijk niets over de opbrengst van losse individuele investeringen. De SROI zegt alleen iets over het effect van alle geïnvesteerde euro’s samen. Die leveren onderaan de streep een positief maatschappelijk rendement op. Maar de SROI vertelt niet welke geïnvesteerde euro (van het Rijk, de gemeente of inwoners) het meest oplevert en welke het minst. En ook niet waar je je geld op het gebied van sport en bewegen het best aan besteedt. Ook is in dit onderzoek niet vastgesteld of de investering in sport en bewegen zorgt voor meer sport- of beweegdeelname. 

Belangrijk is dat een hoger SROI-cijfer niet betekent dat je tevreden achterover kunt leunen. In de laatste meting steeg de SROI weliswaar van 2,70 naar 2,76. Maar deze stijging komt vooral door de inflatie in Nederland. Tegelijk voldoen minder mensen aan de beweegrichtlijnen ten opzichte van de laatste meting. Dat is geen goed nieuws en een sterk signaal om te blijven investeren om mensen in beweging te krijgen.

De lokale SROI voor jouw gemeente

Elke euro is maar één keer uit te geven. In lokaal beleid levert dit soms stevige discussies op, want in welk domein en in welke doelgroep ga je investeren? Inzicht en cijfers zijn onmisbaar om hierin de juiste keuzes te maken, te zien waar je moet bijsturen – denk maar aan de dalende cijfers qua beweegrichtlijnen – en waar kansen liggen.

Je kunt een lokale SROI-infographic opvragen voor jouw gemeente. Die geeft in één oogopslag inzicht in het SROI-cijfer en andere kengetallen rondom sport en bewegen met de actuele cijfers binnen jouw gemeente.

• Gebruik het om het belang van lokaal investeren in sporten en bewegen nog beter te onderbouwen. 
• Gebruik de inzichten om het gesprek aan te gaan met wethouders, gemeenteraad, collega’s en lokale partners op gebied van bijvoorbeeld sport, gezondheid en welzijn. 
• Gebruik de infographic als startfoto voor de lokale sport- en beweegvisie, sportnota, of het sportakkoord. 

In het artikel Hoe benut je lokale sport-, beweeg-, en gezondheidsdata lees je een uitgebreide toelichting op bovenstaande suggesties. Deze informatie is ook interessant voor provincies, sportservice organisaties, sportaanbieders en partners uit het gezondheidsdomein.

Hoe berekenen we het SROI-cijfer?

Sinds 2019 is de SROI drie keer berekend. Elke meting wordt er kritisch gekeken naar de meetmethode en de beschikbare databronnen. Soms hebben we het onderzoek wat aangescherpt of blijken er nieuwe of andere databronnen beschikbaar te komen. Dat zorgt weliswaar voor nuanceverschillen per gemeten jaar, maar toch kunnen we de SROI-cijfers van de afgelopen jaren prima met elkaar vergelijken. 

Simpel gezegd berekenen we wat het oplevert als mensen voldoende gaan sporten en bewegen. Met voldoende bedoelen we: voldoen aan de beweegrichtlijnen. Het streven hierbij is om de kosten en opbrengsten zoveel mogelijk in euro’s uit te drukken. Daarvoor kijken we voor de opbrengsten naar besparingen op gebied van bijvoorbeeld zorgkosten, blessures, criminaliteit, ziekteverzuim en arbeidsproductiviteit. Maar ook maatschappelijke opbrengsten, die niet zichtbaar zijn op een rekening, zoals een betere kwaliteit van leven en een hogere levensverwachting.

Voor de kosten worden alle uitgaven van de overheid, het bedrijfsleven en de bevolking aan actieve sportparticipatie meegenomen. (De sociale en persoonlijke opbrengsten van sport en bewegen (‘welzijn’) zijn hierin nog niet meegenomen door nog wat uitdagingen op meetgebied, maar wij blijven de ontwikkelingen in deze onderzoeken volgen.) 

Bekijk voor meer informatie over het onderzoek naar de opbrengsten het rapport van Ecorys over de sociaaleconomische waarde van sport en bewegen (2021). De SROI van sport en bewegen is berekend door onderzoeksbureau Rebel en het Mulier Instituut in 2019 en opnieuw in 2022. In 2024 heeft Kenniscentrum Sport & Bewegen op basis van de bestaande rekenmethode de SROI opnieuw geschat met recentere cijfers. Wil je hier meer over weten? Vraag het rapport met de aanpassingen en duiding van het recente SROI-cijfer aan, bij Specialist sociaaleconomische waarde Femke van der Pal.

Meer lezen

• Bekijk de productpagina van de SROI, met de meest recente infographic. Je kunt daar ook gratis jouw lokale cijfers opvragen. 
• Meer over de toepassing van de lokale infographic lees je in het artikel Hoe benut je lokale sport-, beweeg- en gezondheidsdata?
• Lees in het artikel ​​Wat is de sociaaleconomische waarde van sporten en bewegen?” meer over de opbrengstenkant van sport en bewegen.
• Lees in dit artikel meer details over de berekening van het SROI-cijfer.