De meeste Nederlandse sportverenigingen hebben al een jeugdbeleid en een jeugdcommissie die van alles voor de jeugd organiseert. Organisatie hiervan ligt vaak in handen van volwassenen. En de jeugd zelf doet in meer of mindere mate mee aan al deze activiteiten. Waar clubs zich vaak niet realiseren, is dat het actief betrekken van de jeugd bij de vereniging grote kansen kan bieden voor de club. Denk hierbij aan een jeugdraad, het laten organiseren van activiteiten voor en door jongeren of aan het betrekken van oudere jeugd bij het training geven. Dit heeft voordelen voor zowel de vereniging als de jeugd.
“De jeugd is de vrijwilliger van de toekomst”
Linda Selhorst van IJsclub Haarlem
Voordelen actieve jeugdparticipatie
De voordelen van een actieve jeugd? Minder uitstroom van oudere jeugd, meer continuïteit, meer vrijwilligers en zelfs lagere kosten.
“Jeugdleden haken minder snel af, doordat ze ruimte krijgen om zelf activiteiten te ondernemen”
Joke Stenvert van Roeivereniging Nautilus
Doordat jongeren hun eigen wensen en behoeften aangeven, wordt de kans op afhaken kleiner. Ook ontwikkelen zij op deze manier op verschillende vlakken talenten, vaardigheden en competenties. Denk hierbij aan het leren organiseren en onderhandelen. Maar actief meedoen vergroot ook hun zelfvertrouwen, sociale vaardigheden en contacten. Zo leren jongeren dat hun mening telt en voelen zij zich meer verbonden bij de vereniging.
Bekijk ook ons Webinar terug over Binden en Behouden Jeugd
Tegelijkertijd is het voor verenigingen interessant, omdat jongeren andere kwaliteiten meebrengen dan volwassenen, zoals spontaniteit, energie en onbevangenheid. Bovendien kun je door de inzet van jeugdleden een tekort aan vrijwilligers oplossen.
We hebben onze trainingskosten laag weten te houden door het structureel inzetten van jeugdige vrijwilligers als trainer
Hans Otten van Hockeyclub Naarden
Voor wie is de jeugd participatieladder?
De ‘Jeugd Participatieladder Sport’ is een instrument voor sportverenigingen, zoals bestuursleden, commissieleden, trainers en coaches. Ook verenigingsadviseurs kunnen de ladder gebruiken om met verenigingen in gesprek te gaan over de jeugdaanpak. De ladder is afgeleid van het model van Roger Hart (1992).
De ladder geeft in oplopende treden de participatieniveaus weer die er zijn om jongeren bij de vereniging te betrekken. Hoe hoger op de ladder, hoe actiever de jeugd. Door gebruik te maken van de ladder, krijg je een beter inzicht in het huidige participatieniveau van de jeugd binnen je vereniging en kun je bepalen wat je ambitieniveau is. Ben je tevreden of wil je jongeren een actievere rol geven en hoger op de ladder klimmen?
Dit is de ladder
| Treden | Uitleg | Voorbeeld |
| Eindverantwoordelijk | Jongeren hebben de eindverantwoordelijkheid over een afgebakend onderwerp | ↪Jeugdbestuur ↪Jongere is trainer of coach ↪Aanbod activiteiten voor en door de jeugd |
| Meebeslissen | Jongeren hebben een rol in besluitvorming. Ze zijn medeverantwoordelijk en krijgen de ruimte mee te beslissen (op deelonderwerpen) | ↪Jeugdlid in gesprek met het bestuur ↪Jongere zit in een commissie ↪Teamafspraken maken |
| Meedoen | Jongeren hebben zelf een actieve rol. Zij werken samen met of onder begeleiding van volwassenen die coördineren | ↪Scheidsrechter ↪Website onderhouden ↪Promotiemateriaal maken ↪Samen met volwassenen (neven)activiteiten organiseren |
| Raadplegen | Jongeren worden gevraagd naar hun mening en ideeën. Dit wordt meegenomen in de besluitvorming | ↪Vragenlijst (J-score) ↪Uitnodiging voor (bestuurs)vergadering ↪Aangeven voorkeur teamsamenstelling ↪Het gesprek aangaan met jongeren over een bepaald onderwerp |
| Informeren | Jongeren worden goed geïnformeerd over wat er speelt in de club en zij kunnen zelf (op verzoek) volwassenen informeren. Er is geen directe invloed | ↪Clubblad ↪Informatiebord op een centrale plek |
| Schijn | Jongeren kunnen een mening geven, maar het onderwerp waar zij een mening over mogen geven is onduidelijk en/of er wordt niet verteld wat met hun inbreng is gedaan | ↪Vragenlijst kan door elk lid worden ingevuld ↪Jongere wordt niet verteld wat er met de uitkomsten van een panelgesprek is gedaan |
| Gemis | Jongeren participeren niet. Zij krijgen geen ruimte voor het geven van hun mening en worden niet betrokken. Er wordt door volwassenen over jongeren gesproken in plaats van met hen. | ↪Commissies bestaan alleen uit volwassenen ↪Toernooien worden georganiseerd voor jongeren zonder hen te raadplegen ↪Het beleid voor jongeren wordt gemaakt door volwassenen |
Hoe gebruik je de ladder?
- Lees de beschrijvingen van de treden: in welke trede van de ladder herken je de jeugdaanpak van je vereniging?
- Bepaal of je tevreden bent met de huidige trede waarop je je nu bevindt. Bedenk wat de andere treden voor je club kunnen betekenen.
- Gebruik de voorbeelden van andere verenigingen ter inspiratie.
- Beslis naar welke trede je wilt toewerken met je vereniging.
- Aan de slag!
Praktijkvoorbeelden
Hoe pakken sportverenigingen dit in de praktijk aan? We verzamelden 4 goede voorbeelden van clubs die er op verschillende manieren in slagen hun jeugd actief te maken en te houden:
- Roeivereniging Nautilus in Rotterdam
- Tennisvereniging Tie-Breakers in Amsterdam
- IJsclub Haarlem
- Hockeyvereniging HC Naarden
- Voetbalclub Buitenboys Almere
Lees meer
Wil je meer informatie over hoe je jongeren kunt binden en behouden bij de club? Lees dan het overzichtsartikel waar je meer inspirerende voorbeeldverhalen, instrumenten en een filmpje kunt vinden. Vind publicaties over ledenbehoud van en met jongeren in de Kennisbank Sport en Bewegen.
Deel jouw mening en ervaringen
Wij zijn benieuwd naar jouw ervaringen. Betrek je ook jongeren actief bij de vereniging? Heb je tips en suggesties die je graag wilt toevoegen of een goed voorbeeld, laat het ons weten. Tips en adviezen delen we met andere professionals via twitter, workshops en www.allesoversport.nl. Voor vragen en informatie kun je terecht bij dorien.dijk@kenniscentrumsportenbewegen.nl of bel 0318 – 490900.
Bronvermelding
- Eime, R. M., Young, J. A., Harvey, J. T., Charity, M. J., & Payne, W. R. (2013). A systematic review of the psychological and social benefits of participation in sport for children and adolescents: informing development of a conceptual model of health through sport. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 10(1), 1.
- Hart, R. A. (1992). Children’s Participation: From Tokenism to Citizenship. Innocenti Essays No. 4. UNICEF, International Child Development Centre, Piazza SS Annunziata 12, 50122 Florence, Italy.