Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) publiceerde eind januari 2022 gegevens over de gevolgen van corona voor sportverenigingen[1]. Zij geven aan dat de financiële schade door de coronacrisis tot nu toe beperkt lijkt te zijn. Dit komt overeen met conclusie van de vierde Monitor Sport en Corona van Mulier Instituut[2]. De analyse van SWS ging over de periode van half 2020 tot 30 juni 2021. Maar hoe verklaar je de uitkomsten en wat brengt de toekomst? Kenniscentrum Sport & Bewegen sprak hierover met Dick Zeegers van SWS.
Welke verenigingen zitten in het onderzoek?
SWS voerde het onderzoek uit onder verenigingen waarvoor een borgstelling werd verleend. 70% daarvan bestaat uit hockey-, voetbal- en tennisverenigingen. Vooral buitensportverenigingen vroegen een lening aan. De verenigingen die geen lening nodig hebben of die geen lening kunnen of durven aan te vragen, namen niet deel aan het onderzoek van SWS. De uitkomsten van het onderzoek zijn vergeleken met de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)[3] en lijken in grote mate overeen te kome
Financiële situatie
Van 1.700 sportverenigingen heeft SWS inzicht in hun jaarstukken, omdat zij via een borgstelling een lening aanvroegen. Met deze waardevolle gegevens is gekeken naar de financiële situatie van deze sportclubs. Zo kijkt SWS in hoeverre de verenigingen in staat zijn de leningen af te lossen en geven ze hier kwalificaties aan. Met een goede kwalificatie kan de lening worden afgelost en kan er ook gespaard worden. Bij een voldoende kan een vereniging de lening wel afbetalen, maar bouwen ze nauwelijks of geen reserve op.
Uit het onderzoek blijkt dat de kwalificaties over de financiële situatie licht zijn verbeterd eind 2021 ten opzichte van eind 2020. De goede kwalificaties zijn licht toegenomen[1]. Dick: “Het is wel bijzonder dat de situatie is verbeterd, want je zou denken dat door de coronamaatregelen het financieel slechter zou gaan. Wel moet ik meegeven dat dit natuurlijk een algemene conclusie is, we hebben namelijk enkel zicht op de verenigingen die een lening hebben lopen.”
Wat is Stichting Waarborgfonds Sport?
Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) biedt een borgstelling voor sportverenigingen om een lening aan te vragen bij een bank. De voorwaarde is dat er voldoende wordt aangetoond dat de vereniging de lening in de toekomst kan terugbetalen.
Dalende lasten
Naast de licht verbeterde kwalificaties blijkt dat de lasten bij ongeveer 80% van de verenigingen lager uitvallen. Dit kwam doordat de verenigingen een deel van 2020 en 2021 niet open konden. Lasten zoals huurkosten, huisvestingslasten, personeelskosten en wedstrijdkosten vielen lager uit. Daartegenover had 75% van de verenigingen ook lagere baten[1]. Dit werd voor een deel gecompenseerd met steunpakketten vanuit de overheid[4]. Maar hoe zit het met de contributie, sponsoring en kantineverkoop?
Contributie-opbrengsten
Bijna de helft van de sportverenigingen had te maken met een daling van contributie-inkomsten. Vooral de teamsporten, zoals voetbal en korfbal hadden last van deze daling. 54% zag een toename in hun contributie-opbrengsten. Hierdoor is de conclusie van SWS dat de coronamaatregelen nog niet van grote invloed waren op de contributie-opbrengsten.
Door de coronamaatregelen was er een verschuiving in ledenaantallen te zien, verklaart Dick. “Tennis en golf konden het langste worden beoefend. Hier was zelf een toename in ledenaantallen te zien. Het kan zijn dat door de nieuwe lockdown in december 2021 en januari 2022 de situatie weer anders is, maar dit viel wel in de winterstop, dus misschien valt het mee.”
Ook was er al een langere tijd een daling in de ledenaantallen zichtbaar[5]. Dat de ledenaantallen blijven dalen, hoeft niet direct het gevolg van de coronacrisis te zijn. Dick merkt dat binnensportverenigingen het zwaarder hebben. Vaak loopt de contributie per maand en is deze wat hoger, waardoor leden eerder het lidmaatschap stopzetten. Dit zie je ook terug in de laatste Monitor Sport en Corona[2].
Sponsoropbrengst
De sponsorinkomsten zijn bij ruim 60% van de verenigingen gedaald ten opzichte van seizoen 2019-2020. Bij ongeveer één op de vijf verenigingen is de bijdrage door sponsoring toegenomen. SWS stelt een langere trend vast van de daling van de sponsorinkomsten, waardoor deze daling niet direct gelinkt kan worden aan corona. “Veel verenigingen hebben een vast contract van een aantal jaar met een sponsor. Wij zien niet dat deze veel wordt opgezegd. Het kan wel zijn dat er vanaf juli 2020 sponsorcontracten aflopen en dat deze dan niet meer worden verlengd”, vertelt Dick.
Kantineopbrengst
Bij 98% van de verenigingen was er een daling aan kantine-inkomsten door de coronamaatregelen. Een gemiddelde daling van 61%. Vooral voetbal- en hockeyverenigingen hebben veel ingeleverd op hun kantine-inkomsten. Nu de horeca weer open mag, is de vraag of de kantine weer hetzelfde gebruikt gaat worden als voor de coronacrisis.
Cijfers inkomsten sportverenigingen CBS 2020
Het CBS nam de inkomstencijfers van sportverenigingen onder de loep en vergeleek 2020 met 2018[6]. Het trekt de conclusie dat bij de meeste sportverenigingen de inkomsten terugliepen. Bij de buitensporten was dit vooral door de afname in de kantine-opbrengsten. Het CBS laat zien dat de binnensportverenigingen, waar SWS minder zicht op had, minder inkomsten hadden door het mislopen van contributie. De coronagerelateerde subsidies zijn hierbij meegenomen in de baten[4]. Het totale verlies aan inkomsten in 2020 ten opzichte van 2018 stelt CBS vast op 1,1 miljard euro (6%). Er was een sterkere daling van de lasten van de sportverenigingen (8,1%). Over het algemeen lijkt de financiële schade mee te vallen, maar het verschilt wel per sport.
Conclusie
SWS concludeert dat de verenigingen, waar zij zicht op hebben, er financieel gezien niet op achteruit gingen tot juli 2021. Dick verklaart: “De contributie en de sponsorcontracten liepen over het algemeen door. Vooral de verenigingen die sterk afhankelijk waren van verhuurinkomsten en kantine-inkomsten hadden het moeilijker. Daarnaast waren er steunpakketten voor de verenigingen en waren er over het algemeen minder lasten. Hierdoor lijkt het per saldo mee te vallen.”
Vooruitblik
Of er blijvende financiële schade is voor vereniging wordt duidelijker in 2022. Zijn de ledenaantallen teruggelopen, zijn er nog voldoende vrijwilligers, blijven de sponsoren en hoe zit het met de kantine-inkomsten? De vraag is ook of er weer steunpakketten komen als deze resultaten toch tegen blijken te vallen.
Meer lezen?
- Bekijk hier de pagina sport en corona met factsheets over de laatste Monitor Sport en Corona.
- Bekijk de sportsubsidie database als je wilt weten welke sportgerelateerde subsidiemogelijkheden er zijn voor je sportvereniging of als gemeente.
Bronnen
- Stichting Waarborgfonds Sport. Resultaat onderzoek SWS financiële schade sportclubs blijft alsnog beperkt. [Internet].Geraadpleegd van: https://sws.nl/nieuws/resultaat-onderzoek-sws-financiele-schade-sportclubs-blijft-vooralsnog-beperkt/. [Op 10 februari 2022].
- Pulles I, Eldert P van, Poel H van der. Monitor Sport en corona IV: de gevolgen van coronamaatregelen voor de sportsector. Utrecht: Mulier Instituut; 2021. Geraadpleegd van: https://www.mulierinstituut.nl/publicaties/26410/monitor-sport-en-corona-iv/. [Op 14 februari 2022].
- Centraal Bureau voor de Statistiek. Sportclubs; personeel, exploitatie, ledental, gebruik accommodaties. Geraadpleegd van: https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/70256NED/table?dl=32C99. [Op 14 februari 2022].
- Rijksoverheid. Financiële regelingen sportsector. Geraadpleegd van: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-financiele-regelingen/overzicht-financiele-regelingen/regelingen-sportsector. [Op 14 februari 2022].
- NOC*NSF. Landelijke Sportdeelname Index. Geraadpleegd van: https://www.nocnsf.nl/sportdeelnameindex [Op 14 februari 2022].
- Centraal Bureau voor de Statistiek. Inkomsten sportclubs 2020 ruim 6 procent lager dan in 2018. Geraadpleegd van: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2022/06/inkomsten-sportclubs-2020-ruim-6-procent-lager-dan-in-2018#:~:text=In%202020%20telde%20Nederland%2026,niet%20opgenomen%20in%20de%20cijfers.&text=Bij%20de%20meeste%20sporten%20liepen%20de%20inkomsten%20terug. [Op 14 februari 2022].
