Alles over sport logo

“De gebruiker moet een goede huisvader zijn”

In 2018 had de gemeente Hilvarenbeek de primeur: de oplevering van het eerste “all-electric” openbaar toegankelijke, verwarmde zwembad in Nederland: De Roodloop.

Er was sprake van een “natuurlijk vervangingsmoment”: De oude sportaccommodatie had na 40 jaar het einde van de technische levensduur bereikt. Voor de realisatie van het nieuwe sportcomplex had gemeente Hilvarenbeek duidelijke wensen. Naast het bieden van sportfaciliteiten, zoals de sporthal en een zwemzaal met een wedstrijdbad, krijgt de accommodatie ook een belangrijke sociale functie. Andere eisen voor het nieuwe ontwerp waren: een onderhoudscontract met prestatieverplichtingen om verrassingen te voorkomen én een minimaal verbruik van energie, dus zo duurzaam mogelijk.

Gasloos zwembad

Bouwbedrijf Pellikaan maakte het winnende ontwerp, in samenwerking met Hellebrekers. Dit installatiebedrijf is verantwoordelijk voor de elektra, werktuigbouwkundige installaties en waterzuiveringsinstallaties van complexe sportaccommodaties. In het oorspronkelijke ontwerp van “De Roodloop” was nog uitgegaan van een gasaansluiting, maar Hellebrekers stelde voor om voor ‘all-electric’ te gaan, oftewel: de hele energievraag wordt elektrisch ingevuld. “Er is dus geen gasaansluiting aanwezig. Alle energie wordt geleverd door warmtepompen in combinatie met pv-panelen op het dak. Dat was een behoorlijke uitdaging, omdat zo’n accommodatie veel energie nodig heeft.” Aan het woord is Marcel van den Berg, commercieel manager Water & Leisure techniek van Hellebrekers. “Vooral het zwembad elektrisch verwarmen is niet eenvoudig.

warmtepomp
(foto: Hellebrekers)

Naast de investeringskosten zijn voor ons ook de levensduurkosten van belang geweest in het ontwerp. Wij zijn namelijk de komende 25 jaar ook verantwoordelijk voor het energieverbruik en onderhoud van De Roodloop.” Afspraken daarover zijn vastgelegd in een prestatiecontract, dat ondertekend is door Hellebrekers en de opdrachtgever, gemeente Hilvarenbeek. Van den Berg: “Dit gebeurt veelal op basis van een bonus-malusregeling. Verbruikt de accommodatie minder energie dan we hebben afgesproken, dan krijgt de gemeente korting op de factuur. Ons uitgangspunt bij het ontwerp van een accommodatie, is bepalen welke energiebron het beste past bij de behoefte en de plannen. We proberen zoveel mogelijk energie te besparen. Want wat je niet kwijt raakt, hoef je ook niet op te wekken.”

Isolatie

Zonnepanelen
(foto:Hellebrekers)

Belangrijk hierbij is dan ook een goede isolatie. Met het ontwerp van de Roodloop wordt voldaan aan de EPC 0. Dit is de Energie Prestatie Coëfficiënt, die per 1 januari 2021 de BENG (bijna energieneutrale gebouwen) zal gaan vervangen. Voor sportaccommodaties mag deze waarde op maximaal 0,9 liggen. De Roodloop is, met een luchtdichtheid van hoog niveau, erg goed geïsoleerd.

Monitoring

Om de prestaties te meten, bevat De Roodloop een monitoringssysteem. Hiermee is de gehele energiehuishouding inzichtelijk geworden en worden KPI’s als comfortwaarde, veiligheid en energieverbruik continu gemeten. Om te stimuleren dat de gebruiker van het pand zuinig met energie omgaat, zijn ook daar afspraken over gemaakt. “De gebruiker moet een goede huisvader zijn, bijvoorbeeld door niet onnodig lichten te laten branden. Als we nóg minder energie verbruiken dan afgesproken, profiteert de gebruiker daar ook van. We verdelen dan de winst, een mooie incentive om samen voor zo zuinig mogelijk te gaan.”

De Routekaart verduurzaming sport

Op 23 januari is de ‘Routekaart verduurzaming sport’ ondertekend. Naast onder meer het ministerie van VWS, NOC*NSF en de vereniging Sport en Gemeenten, heeft ook een aantal commerciële partijen meegetekend en zich daarmee gecommitteerd om bij te dragen aan het realiseren van de doelstellingen uit het Klimaatakkoord in de sportsector. In de ‘Routekaart verduurzaming sport’ staat beschreven hoe de sportsector deze ambities in de praktijk gaat brengen. Hellebrekers is sinds 2018 betrokken geweest bij de totstandkoming van deze Routekaart en is daarom ook één van de partijen die heeft meegetekend. Op het congres dat rondom deze ondertekening is georganiseerd, heeft Marcel van den Berg een presentatie gegeven over de laatste ontwikkelingen op het gebied van energiebesparing in zwembaden, met Sportaccommodatie De Roodloop in Hilvarenbeek als sprekend voorbeeld.

TIP: Zorg voor overzicht en regie

Rick Brounen, beleidsadviseur Sport & Gemeenten bij VSG: “Het thema duurzaamheid is bij gemeenten vaak heel verschillend georganiseerd. Het is dan onduidelijk wie ermee aan de slag gaat en wie de regie neemt. Bepaal dat eerst, waarbij het wenselijk is verschillende portefeuilles met elkaar te laten samenwerken. Breng vervolgens het vastgoed in kaart, en laat die inventarisatie volgen door een strategie met oog voor de lange termijn. Kijk daarbij naar het bouwjaar. Heb je het gebouw voor de lange termijn nodig? Moet je -bijvoorbeeld als krimpgemeente- het gebouw wel optuigen met zonnepanelen? In Den Bosch en Breda heeft men het vastgoed goed in beeld gebracht en vervolgens heeft men een strategische afweging gemaakt: dient het gebouw een (beleids)doel voor de lange termijn? En wat moeten we met dat gebouw gaan doen? Verbouwen? Of nieuwbouw?”

Ben je benieuwd hoe gemeenten in jouw regio omgaan met deze vraagstukken? Kom dan naar de VSG Duurzaamheidstour. Kijk hier voor het programma en om je aan te melden.


Onderwerpen

Dit artikel is ook getoond op Duurzamesportsector.nl

Artikelen uitgelicht


Vitale sportsector
Sportaanbieders
Zwemsport
praktijkvoorbeeld
duurzaamheid