Alles over sport logo

Beweegrichtlijnen voor mensen met verstandelijke beperking net iets anders

Sport en bewegen is voor mensen met een verstandelijke beperking niet vanzelfsprekend. Voor de meeste personen geldt dat zij in meer of mindere mate afhankelijk zijn van hun sociale omgeving (ouders, familie, de woonlocatie of zorginstelling). Soms is het lastiger of zijn er aanpassingen nodig zodat beweegactiviteiten beter aansluiten bij hun mogelijkheden. Daarom zijn de Beweegrichtlijnen voor mensen met een verstandelijke beperking net iets anders dan de algemeen geldende beweegrichtlijnen.

Voor mensen met een verstandelijke beperking geldt:

  • Bewegen is goed, meer bewegen is beter
  • Sta vaker op of wissel van houding
  • Voeg een extra beweegmoment aan je dag toe!

In 2017 voldeed 46% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder aan de beweegrichtlijnen. Voor mensen met een lichamelijke beperking (motorisch, auditief, visueel) ligt dat een stuk lager, namelijk 28%. Mensen met een visuele beperking voldoen vaker aan de beweegrichtlijnen (26%) dan mensen met een auditieve (22%) of motorische beperking (12%).

Van de Nederlandse bevolking van 4 jaar en ouder sport 55% een keer per week of vaker(1). Specifiek onderzoek onder mensen met een verstandelijke beperking geeft inzicht in hun sportdeelname. Soms worden zij zelf bevraagd, soms worden hun vertegenwoordigers of familieleden in onderzoek betrokken. Dit levert verschillende cijfers over de sportdeelname op.

tabel
Bronnen: Nivel, Panel Samen Leven 2016 (interviews 15 jaar en ouder)
Mulier Instituut, naastenonderzoek mensen met een verstandelijke beperking 2018
(online enquête, 4 jaar en ouder)

Wat zijn de algemene Beweegrichtlijnen? 

De beweegrichtlijnen gaan over de hoeveelheid lichaamsbeweging die nodig is voor een goede gezondheid. De Commissie Beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad heeft op verzoek van het ministerie van VWS een update gedaan met nieuwe wetenschappelijke inzichten. Na deze update in 2017 zijn de vroegere beweegnorm (30 minuten bewegen), combinorm en fitnorm aangepast en samengevoegd in de beweegrichtlijnen.

De beweegrichtlijn voor volwassenen en ouderen is als volgt:

  • Bewegen is goed, meer bewegen is beter.
  • Doe minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning, verspreid over diverse dagen. Langer, vaker en/ of intensiever bewegen geeft extra gezondheidsvoordeel.
  • Doe minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten, voor ouderen gecombineerd met balansoefeningen.
  • En: voorkom veel stilzitten.

Beweegrichtlijnen voor mensen met een verstandelijke beperking

Voor mensen met een verstandelijke beperking gelden in principe de algemene beweegrichtlijnen. Soms zijn aanpassingen nodig, zodat beweegactiviteiten beter aansluiten bij hun mogelijkheden. Kenniscentrum Sport & Bewegen heeft in 2018 twee expertmeetings gehouden om de beweegrichtlijnen te duiden voor mensen met een fysieke en een verstandelijke beperking. Leefstijlonderzoekers van diverse hogescholen en universiteiten hebben input geleverd voor de beweegrichtlijnen voor mensen met een verstandelijke beperking.

Voor mensen met een verstandelijke beperking geldt dat kleine dingen, zoals vaker opstaan of het wisselen van houding, al een positief effect hebben. En misschien nog wel meer dan voor anderen is het belangrijk om te kijken welke extra beweegmomenten je aan de dag kunt toevoegen. Want: Bewegen is goed, meer bewegen is beter.

Bekijk de infographic van de Beweegrichtlijnen voor mensen met een verstandelijke beperking.

illustratie
beweegrichtlijnen verstandelijke beperking (foto: Danique van Reemst)

Hoe kun je als professional mensen met een verstandelijke beperking helpen?

Anderen stimuleren om meer te bewegen is niet altijd gemakkelijk. De Beweegcirkel helpt hierover in gesprek te gaan met patiënten en cliënten. In vijf stappen ontstaat inzicht in huidig beweeggedrag en kunnen gezamenlijk plannen worden gemaakt om meer te bewegen en hoe dit ook vol te houden. In deze animatie zie je hoe je dit kunt aanpakken.

In de beweegwaaier zijn eenvoudige tips te vinden uit de praktijk om cliënten met een verstandelijke beperking te stimuleren tot sport en bewegen. De tips zijn gebundeld met input van beweegteams en begeleiders uit de zorg.

Andere artikelen over sporten & bewegen voor mensen met een verstandelijke beperking


Beweegstimulering
Eerstelijnszorg, Thuis - in en om huis, Zorginstelling
Ouderen, Volwassenen
public, professional
instrument
gezondheidsbevordering, in beweging brengen, sporten met verstandelijke beperking