Samenwerking sport en zorg: Samen Sportief in Beweging

Wat is jullie aanpak?

Meike: “We boden Samen Sportief Afvallen (SSA) op maat aan met trainingssessies door een fysiotherapeut. We werkten samen met sportaanbieders van laagdrempelig beweegaanbod in de buurt en combineerden het met dieetadvisering in cursusvorm. We zien echter ook dat de lokale situatie (context) heel belangrijk is en daarom doen we het nu anders. Met Samen Sportief in Beweging bieden we een gecombineerde leefstijlinterventie op maat aan gebaseerd op SSA. Met samenwerkingspartners bekijken we als Gezonde Leefstijl Company de mogelijkheden om de effectieve interventies door te ontwikkelen en aan te passen aan de lokale situatie. Vaak wordt deze interventie nu uitgebreid met een traject richting vrijwilligerswerk inclusief empowerment.”

Wat is de doelstelling van de aanpak?

“Aan het einde van het traject is het de bedoeling dat de deelnemer de volgende doelstelling heeft bereikt:

• een realistische gewichtsreductie dan wel gewichtstoename,
• een verbetering in BMI en buikomvang,
• een aantoonbare kennisverbetering op het gebied van gezonde voeding
  • de deelnemer heeft zich een gezond eetpatroon eigen gemaakt
  • de deelnemer heeft inzicht in – en vaardigheden hoe je maaltijden/gerechten met meer verantwoorde voedingsmiddelen bereidt.
• een aantoonbare kennisverbetering op het gebied van gezond bewegen en hij/zij heeft gekozen waar hij/zij op een verantwoorde manier blijft bewegen/sporten,
• een stap omhoog op de participatieladder.”

Hoe ziet het programma eruit?

“De basis van de aanpak is een achtweekse cursus. Het bestaat uit een gedeelte beweging van 2 x 1 uur per week onder leiding van een fysiotherapeut/sportleraar en een gedeelte voedingsvoorlichting van 1 uur per week onder leiding van een diëtist. De dieetadvisering in groepsvorm richt zich op het voedingspatroon van de cursist. Tijdens het beweeg-gedeelte gaat de deelnemer eerst drie weken bewegen in groepsverband onder begeleiding van een fysiotherapeut. De fysiotherapeut leert de deelnemers om te gaan met hun eigen belasting en belastbaarheid en geeft hierbij individuele adviezen. Hij/zij signaleert klachten in het bio- psycho en sociale domein en verwijst door als nodig. Vervolgens worden de trainingen gedurende twee weken geleidelijk overgedragen aan de sportaanbieder. De sportaanbieder verzorgt de trainingen, de fysiotherapeut bewaakt een medisch verantwoorde uitvoering. De laatste drie weken kent de deelnemer zijn eigen mogelijkheden en ligt het accent op het leren kennen van de sportmogelijkheden en plezier beleven aan bewegen.

Na afloop van de cursus gaan deelnemers zelfstandig verder met hun gekozen bewegingsvorm. Ze komen in de tien maanden volgend op de cursus één keer per kwartaal terug voor evaluatie. Zo worden resultaten over langere tijd gemeten en wordt geborgd dat deelnemers de opgedane kennis en het behaalde resultaat langere tijd vasthouden.”

Welke professionals zijn betrokken?

“Samen Sportief in Beweging biedt aan een intermediaire doelgroep zoals huisartsen en praktijkondersteuners een goed alternatief om patiënten met een leefstijlprobleem toe te leiden naar laagdrempelig sport- en beweegaanbod in combinatie met dieetadvisering. Fysiotherapeuten, diëtisten en sportaanbieders hebben de mogelijkheid de cursus gezamenlijk te organiseren.

Tevens is Samen Sportief in Beweging in te zetten in het kader van re-integratie voor mensen met een uitkering. Dit is niet vrijblijvend maar de tegenprestatie van cliënten in een afspraak met activeringscoaches vanuit de gemeente. Na het volgen van dit traject kunnen de deelnemers vaak wel aan de slag als vrijwilliger en blijven zij werken aan hun gezondheid.”

Hoe is de aanpak gefinancierd?

“Wij zijn van mening dat de interventie gezamenlijk gefinancierd zou moeten worden door zowel gemeente als zorgverzekeraar. We hebben gemerkt dat dan de benodigde verbindingen gelegd worden tussen de verschillende domeinen zorg, welzijn en sport. Als interventie eigenaar zien wij onszelf als de partij die zoekt naar een passende financieringsstructuur, zorgt voor de deskundigheidsbevordering bij onze interventie plus de netwerkvorming en die benodigde verbinding tussen de verschillende domeinen. We kunnen de interventie ofwel in zijn geheel overdragen aan een derde partij, ofwel betrokken blijven bij de uitvoering.

De kosten van de interventie hangen af van de financieringsstructuur, de grootte van de groep deelnemers, onze benodigde inzet tijdens en na de uitvoer van de interventie en de afspraken die we maken met de lokale zorg- en sportprofessionals, maar bijvoorbeeld ook over de huur van de ruimte. Vaak zijn er mogelijkheden om bepaalde begrote kosten ‘om niet’ bij de gemeente of professionals neer te leggen.

Er zijn verschillende financieringsmogelijkheden. Zo financiert in Zuidplas de gemeente en de zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid. In Rotterdam is er een subsidie vanuit het Fonds NutsOhra en gemeente Rotterdam. In een andere gemeente werken we met een aanbesteding van een welzijnsorganisatie.”

Aan welke dimensies draagt uw aanpak bij?

Meike: “Als je sec kijkt naar hoe SSA ooit begonnen is dan bleef het alleen bij de dimensie lichaamsfuncties en dagelijks functioneren. Inmiddels hebben we wel een doorontwikkeling meegemaakt en zijn we veel meer gericht op de deelnemer. We proberen te achterhalen wat de ervaren gezondheid van de deelnemer verbetert. En daar komen dan vaak de andere dimensies bij aan bod. Er is nu vrijwel altijd een koppeling naar (vrijwilligers)werk en er wordt geholpen daar waar nodig. Als iemand veel schulden heeft dan zorgen we dat de deelnemer de juiste weg vindt om daar iets mee te doen. Als er sprake is van veelal medische klachten dan gaat de deelnemer eerst naar een fysiotherapeut om daarna pas een volgende stap te kunnen zetten.”

Hoe zie je dat terug in de resultaten die jullie bereiken?

We bereiken nog steeds goede resultaten op fysieke parameters zoals conditie verbetering, voldoen aan Nederlands Norm Gezond Bewegen (NNGB), het verbeteren van de waardes in bloed, bloeddruk verbetering, soepeler bewegen, meer kunnen met dezelfde pijn, etc. Deelnemers bereiken met Samen Sportief in Beweging ook een verbetering in hun dagelijks functioneren. Ze kunnen langer lopen zonder rollator en meer in huis dingen doen. Daarnaast geven onze deelnemers aan dat ze zich lekkerder voelen, dat ze meer aankunnen (mentaal welbevinden) maar ook weer van de bank komen, naar buiten durven en gelukkiger zijn (kwaliteit van leven). Verder gaan deelnemers weer vrijwilligerswerk doen of ze gaan een programma in richting een baan (sociaal maatschappelijk participeren). En, last but absoluut not least, geven deelnemers aan dat hun kinderen trots zijn op hun moeder dat ze zoveel hebben bereikt en dat ze weer iets te doen hebben (spiritueel existentiële dimensie).”

Duiding

Samen Sportief in Beweging kiest ervoor om de effectieve interventie steeds aan te passen aan de lokale context, aan het lokale netwerk en de doelgroep die je wilt bereiken. Gezonde Leefstijl Company ondersteunt in de implementatie samen met professionals uit de zorg en de sport- en beweegsector.

Als u verdere vragen hebt over Samen Sportief in Beweging kunt u contact opnemen met Meike Los, meike@gezondeleefstijlcompany.nl

Lees meer

• Samenwerking sport en zorg: SLIMMER Diabetes voorkomen
• Samenwerking sport en zorg: Health Tour Amsterdam
• Samenwerking sport en zorg: X-Fittt
• Samenwerking sport en zorg: Sportief en gezond (re-)integreren

Op verzoek van een aantal partijen uit de zorg en de sport beschrijft Kenniscentrum Sport een aantal mooie voorbeelden van interventies of aanpakken die een goede aansluiting tussen sport en zorg gerealiseerd hebben. Partijen als KNGF, NOC*NSF, Wandelbond, Atletiekunie, NL Actief en Kenniscentrum Sport zetten zich gezamenlijk samen in om de samenleving met sport, bewegen en beweegzorg actiever, vitaler en gezonder te maken.