Kenniscentrum Sport & Bewegen ging in een online sessie in gesprek met vier teamleiders over hun ervaringen: Marvin Visser, Femke Roest, Sander van der Palm en Bas Bokkes. Hun gezamenlijke conclusies: “Alle ogen zijn meer dan ooit op de sport gericht. We hebben de afgelopen periode bewezen dat we flexibel en professioneel zijn. En dat we ook op andere beleidsterreinen maatschappelijke impact hebben.” In de publieke opinie heeft het belang van bewegen ook veel meer aandacht gekregen. Als belangrijk middel voor een goede weerstand, maar zeker ook als iets dat plezier en ontspanning kan brengen in moeilijke tijden.
Van balkonsessies naar structureel aanbod
Het was een drukke en bizarre tijd, waarin lokale sport- en beweegteams snel geschakeld hebben en zich van hun beste kant hebben (kunnen) laten zien. En de inspanningen zijn niet voor niets geweest. In Doetinchem worden buurtsportcoaches overladen met vragen uit de wijken als het gaat om beweeg- en balkonsessies. Hierbij kijkt men voortdurend waar mensen toegeleid kunnen worden naar regulier aanbod. En ook naar welke mogelijkheden er zijn om aanvullende financiering te vinden voor deze sessies, bijvoorbeeld bij woningbouwcorporaties.
“Extra geld geregeld door opbrengsten van sport aan sociaal-maatschappelijke kant te beandrukken”
Ook in Lelystad zijn de beweegsessies die in coronatijd spontaan zijn gestart voor ouderen bij verzorgingstehuizen een groot succes. Zowel de ouderen als de professionals in deze zorginstellingen hebben aangegeven deze sessies te willen behouden. Bas Bokkes vertelt trots dat Sportbedrijf Lelystad inmiddels – met succes – een subsidie heeft aangevraagd bij een fonds. Zo kunnen ze deze sessies blijven verzorgen nu hun normale werkzaamheden ook weer gestart zijn. “We zijn als Sportbedrijf Lelystad altijd op zoek naar creatieve manieren om externe geldstromen te genereren. Dat is in dit geval goed gelukt, omdat we juist niet het sporten en bewegen belicht hebben, maar de opbrengsten aan de sociaal-maatschappelijke kant.”
Goed en duurzaam samen met sociaal domein
Een ander mooi voorbeeld van een samenwerking met het sociaal domein die door corona in stroomversnelling is gekomen, komt uit Vlaardingen. De stichting ‘Vlaardingen in Beweging’ (ViB) was daar al langere tijd bezig om een Life Goals beweegprogramma voor dak- en thuislozen van de grond te krijgen. Afgelopen voorjaar verhuisde de noodopvang voor deze doelgroep naar een lokale sporthal, om besmetting met COVID-19 te voorkomen. Toen kwam al snel de vraag aan de buurtsportcoaches om deze groep in beweging te krijgen. Marvin Visser reageerde hierop: “Natuurlijk willen wij dat doen, maar dan gaan we wel in gesprek over een structureel Life Goals programma en geen tijdelijk aanbod.”
“Alle ogen zijn meer dan ooit op de sport gericht”
Ook de andere teamleiders streven naar structurele inbedding van de nieuw opgestarte activiteiten. “Het is zaak dat we een en ander nu verzilveren in allianties en nieuwe samenwerkingsverbanden. Daar heb ik wel vertrouwen in. Alleen het financieringsvraagstuk blijft dan vaak nog liggen. Maar het momentum is nu dat sport niet langer alleen opdraait voor de rekening.” Sander Palm, coördinator in Doetinchem vult daarbij aan: “Ik wil graag samenwerken met het sociaal domein, maar dan wil ik het ook goed en duurzaam doen, niet alleen voor korte projecten. Dan wil ik mijn mensen namelijk ook laten bijscholen om deze rol goed te kunnen vervullen.”
Onderstaand filmpje is gemaakt vanuit het project ‘Beweegmakelaar Doetinchem’ vanuit ZonMw. In 2,5 minuut wordt duidelijk wat de beweegmakelaar voor iedereen kan betekenen.
Regierol voor gemeenten
De teamleiders doen een oproep aan gemeenten, om zaken dusdanig op elkaar af te stemmen, zodat sport, bewegen en andere beleidsterreinen elkaar in de uitvoering kunnen vinden en structureel samenwerken. “Gemeenten, pak je regierol. Zorg ervoor dat jullie afspraken maken op bestuurlijk niveau en met andere beleidsterreinen, zodat we op uitvoerend niveau op elkaar aansluiten.”
In meerdere gemeenten vinden gesprekken plaats tussen de beleidsmedewerker en de uitvoeringsorganisatie over de nieuwe vragen en activiteiten, versus de vastgestelde opdracht voor 2020. “We kunnen niet alles, maar we hebben wel bewezen dat we vanuit de sport in staat zijn om op een andere manier te werken. Dat we professioneel en flexibel zijn. Dit is hét moment om samen met de beleidsmedewerker nieuwe lijntjes te leggen met andere domeinen.”
Proactiever richting partners en in eigen aanbod
De afgelopen maanden zijn de teamleiders tot een aantal nieuwe inzichten gekomen. Zo zijn ze van plan de proactieve houding vast te houden. “We zijn als sportsector soms te reactief. We moeten sport en bewegen veel meer vermarkten naar potentiële partners en doelgroepen. Als je simpelweg lessen en activiteiten wil dan kan dat, maar dan moet je hier ook in je eigen budgetten (structureel) middelen voor vrijmaken.”
“Momentum nú verzilveren in nieuwe samenwerkingsverbanden en allianties”
Een ander inzicht is dat het aanbieden van lessen en activiteiten ook anders kan. Tal van voorbeelden komen voorbij, zoals sport on demand, filmpjes met oefeningen en challenges, de beweegposter voor senioren, anderhalve meter activiteiten, en natuurlijk wandelen en andere beweegactiviteiten in de openbare ruimte. Marvin Visser van ViB vertelt over zijn plan voor komend najaar: “Wij gaan de komende periode met huidige en potentiële nieuwe partners in gesprek, om te vragen wat zij nodig hebben om mensen in beweging te brengen en te houden. We hebben nu veel meer te bieden dan voorheen. We hebben een breder palet en we kunnen ook meer doen, doordat we andere manieren hebben gevonden om bewegen te stimuleren.”
Ontschotten en financieren
De teamleiders zijn dus positief over de kansen voor sport en bewegen, nu er steeds meer aandacht is voor preventie en gezondheid. Ze zien ook kansen ontstaan in met name sociaal domein en hebben ‘eindelijk voet aan de grond gekregen bij de lokale welzijnsorganisatie en de verzorgingstehuizen’. Een van de teamleiders benoemt ook dat het ontschotten binnen de gemeente in deze periode ineens sneller lijkt te gaan dan voorheen.
Toch blijft er in veel gevallen nog wel een financieringsvraagstuk voor het continueren van de nieuw opgestarte activiteiten en projecten. Sander Palm benadrukt: “Als er geen aanvullende financiering is, dan kan ik de extra activiteiten simpelweg niet continueren ter bescherming van mijn mensen die niet alles kunnen doen.”
Financiering en structurele inbedding is daarom een belangrijk onderwerp in de gesprekken die deze vier teamleiders voeren met zorg- en welzijnsorganisaties. Ook zijn er al volop plannen en initiatieven voor het realiseren van aanvullende financiering door bijvoorbeeld business clubs, lokale bedrijven en het organiseren van een sponsormarkt tijdens de Nationale Sportweek.
Meer lezen voor buurtsportcoaches
- De dilemma’s van teamleiders sport en bewegen in coronatijd
- Hoe vergroot ik de kans op financiering voor mijn sport- of beweegproject?
- allesoversport.nl/sportencorona en allesoversport.nl/veiligestartmetsport
- Buurtsportcoach in de coronacrisis: van digitale challenge tot bijspringen in de voedslebank (Blog met voorbeelden van activiteiten door buurtsportcoaches tijdens de lockdown)
