Alles over sport logo

Sportpark De Eendracht: duurzaam op eigen kracht 

Stichting Sportpark De Eendracht in Amsterdam-West is uniek in zijn soort. Het beheer is in zelfstandige handen, het park is sterk verbonden met de buurt en heeft duurzaamheid als één van de hoofdingrediënten.

Deelfietsen, elektrische bussen door de wijk, voor- en nascheiding van afval, LED-verlichting; bekijk wat Stichting Sportpark De Eendracht in Amsterdam-West bereikt heeft en nog gaat doen. De Eendracht is het enige Amsterdamse sportpark waarbij beheer en exploitatie niet in handen zijn van de gemeente, maar van een zelfstandige stichting. Die stelt ten doel een innovatief, eigentijds en levendig sportpark te zijn, dat sterk verbonden is met de omliggende buurten. Met duurzaamheid als een van de hoofdingrediënten. Er is in de voorbije jaren al veel bereikt, maar dat ging bepaald niet vanzelf.

Verouderd sportpark vernieuwen

“Drie jaar geleden hebben we in samenwerking met duurzaamheidsadviseur Cilian Terwindt een plan opgesteld, een visuele voorstelling eigenlijk, waarop we hebben aangegeven wat we op het gebied van duurzaamheid en circulariteit op ons park konden doen”, vertelt Menso de Maar, directeur en bestuurder van de stichting. “Ons project heeft gefungeerd als pilot om te zien hoe je een verouderd sportpark kunt vernieuwen qua accommodatie en aanbod. Zodat het levendig en eigentijds zou worden. En dat was nodig, want De Eendracht dateert van de jaren 60 en 70, met van oudsher een sterke vertegenwoordiging van voetbal en rugby; het Nationaal Rugby Centrum (NRCA) is hier gevestigd.”

Visuele weergave van de Kracht van de Eendracht. (Bron: Tuinen van West, Cilian Terwindt)
Visuele weergave van de Kracht van de Eendracht. (Bron: Tuinen van West, Cilian Terwindt)

Elektrisch vervoer voor leden naar de club

mensen aan het poseren voor de camera
Foto op het Nationaal Rugby Centrum Amsterdam (NRCA). Op de foto staan van links naar rechts: Andrew Meredith (directeur Rugby Nederland), Cilian Terwindt (duurzaamheidsadviseur), Marieke van Doorninck (wethouder Ruimtelijke ontwikkeling en Duurzaamheid), Hans Roeland Poolman (bestuurslid duurzaamheid Stichting NRCA) en Menso de Maar (directeur-bestuurder Stichting Sportpark De Eendracht).

De gemeente reageerde enthousiast en de stichting ging aan de slag. Maar zo positief als plannen werden ontvangen, zo lastig bleek het om ze in de praktijk te brengen. Vooral omdat de Stichting tussen de gemeente en alle gebruikers van het sportpark – verenigingen, bonden, evenementorganisatoren en sociaal maatschappelijke organisaties – in zit. “Een aantal dingen konden we op eigen houtje doen. We hebben bijvoorbeeld elektrische voertuigen aangeschaft waarmee we bewoners naar de club kunnen halen maar waarmee we ze ook naar de supermarkt kunnen vervoeren. Deze voertuigen gebruiken we ook voor het opslaan van de elektriciteit die op ons park wordt opgewekt. Ook hebben we veertig leenfietsen staan die door iedereen, inclusief bedrijven in de omgeving, gebruikt kunnen worden. Een mooi resultaat is ook dat maar liefst 340 zonnepanelen op het dak van het NCRA geplaatst zijn. Maar de gemeente is eigenaar van de grond waar het sportpark op ligt, dus zodra je een schop in de grond wilt steken om de infrastructuur aan te passen, moeten we met hen samenwerken.”

De stoppen slaan door

portretfoto man
Menso de Maar

Het gevolg hiervan is dat er per duurzaamheidsmaatregel sprake is van maatwerk, legt De Maar uit. “En dat kost tijd en energie. Soms frustreert het ook. Zo heeft het wel vijf jaar geduurd voordat er een tweede hoofdaansluiting voor het elektriciteitsnetwerk kwam. We konden de verlichting niet op alle velden aanzetten, want dan sprongen de stoppen steeds door. De afhankelijkheid van andere partijen, zoals Liander en vooral de gemeente, zorgt ervoor dat het vaak een flinke uitdaging is plannen te realiseren. Het lastige bij dit soort grote projecten is dat de uitvoering bij een grote gemeente als Amsterdam zeer versnipperd is over veel diensten. Mensen kijken naar elkaar en zeggen: ‘dit ligt wel op mijn bordje, maar het is niet mijn verantwoordelijkheid. Op gemeenteniveau maakte niemand zich er echt hard voor; het moet echt van ons komen.”

Verwarmen met aardwarmte

“De ontwikkeling van ons sportpark heeft ook een pilot functie. De gemeente wil graag zien hoe dit in de praktijk zal uitpakken. We zijn echt een pionier op het gebied van duurzaamheid en circulariteit. Nu gaan we bijvoorbeeld aan de slag om een aantal gebouwen op ons park te verwarmen met aardwarmte (geothermie, red.) in combinatie met zonnecollectoren en warmtepompen. Voor de aardwarmte wordt een zogeheten horizontaal captatienet onder een natuurgrasveld aangelegd. Daarnaast gaan we een verouderd gebouw circulair renoveren. Met lokale materialen en met inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt gaan we dat aanpakken. Hiermee willen wij aan de gemeente laten zien: Zo kun je dat doen.”

Onmisbaar

portret foto van een vrouw
Cilian Terwindt

Cilian Terwindt is een duurzaamheidsspecialist van het eerste uur. Haar inbreng was en is volgens De Maar onmisbaar. “Ten eerste is zij inhoudelijk zeer goed ingevoerd in de materie, zodat ze goed kan adviseren. En ze beschikt over een netwerk bij zowel de gemeente als bij partijen op het gebied van duurzaamheid. Zodoende zit je altijd met de juiste mensen om tafel. Ook was haar motiverende houding een belangrijke factor van het succes.”

Om de duurzaamheidsambities in de toekomst beter in de praktijk te kunnen brengen, is er nu een werkgroep gestart die onderzoekt hoe de stichting wat meer vrijheid kan krijgen om initiatieven te ontplooien. De Maar: “Daar kan de gemeente ook zijn voordeel mee doen. De vrijheid en ruimte is wat mij betreft echt een voorwaarde om hiermee door te gaan.”

Wil je zelf ook aan de slag met verduurzamen of meer praktijkvoorbeelden bekijken? Ga dan naar www.duurzamesportsector.nl.


Dit artikel is ook getoond op Duurzamesportsector.nl

Artikelen uitgelicht


Vitale sportsector
Sportaanbieders
Rugby, Voetbal
professional
praktijkvoorbeeld
accommodatiebeleid, duurzaamheid