Hogere burnout-score bij talenten die denken dat hun ouders winnen belangrijk vinden

Een sporter heeft een burnout als deze lijdt aan fysieke of emotionele uitputting, het vertrouwen in zijn eigen prestatie verloren heeft en zich minder dan vroeger verbonden voelt met zijn sport. Ook jonge sporters kunnen te maken krijgen met een burnout. Dit is te meten met een vragenlijst die aangeeft hoe hoog een sporter scoort op de drie kenmerken van een burnout. Psychologische factoren zoals motivatie (zie bijvoorbeeld hier) en perfectionisme spelen een rol bij het ontstaan van een burnout. Ook blijkt dat ouders een belangrijke invloed hebben op de motivatie en doelstellingen van jonge sporters (zie hier). Daarom hebben onderzoekers uit Zweden in deze studie uitgezocht of sporters een hogere score op een burnout-vragenlijst hebben als zij perfectionistisch zijn, of als zij denken dat hun ouders zorgen voor een motivatie-klimaat waarin winnen centraal staat.

Metingen

Aan 237 jonge Zweedse sporters (gemiddeld 17 jaar; 124 jongens) die op nationaal niveau sport beoefenden, is een aantal vragenlijsten voorgelegd. Allereerst is hun score voor een burnout met een korte vragenlijst bepaald. Vervolgens is hun score voor 2 factoren van perfectionisme gemeten: het stellen van hoge eisen aan zichzelf (“ik kies voor moeilijkere doelstellingen dan de meeste mensen”) en de angst om fouten te maken (“als ik een fout maak, voel ik me totaal mislukt”). Deze factoren zijn gerelateerd aan gevoelens van stress. Tot slot wilden de onderzoekers weten op welke manier de ouders van de sporters de motivatie van hun kinderen beïnvloedden. Hiervoor gebruikten zij een vragenlijst waarop de sporters konden invullen welk motivatie-klimaat zij van hun ouders ervoeren. Een motivatie-klimaat kan zowel taakgericht als prestatiegericht zijn. In het eerste geval leidt dit tot doelstellingen waarbij leren en plezier centraal staan (“mijn ouders denken dat plezier heel belangrijk is voor het leren van nieuwe dingen”). In een prestatiegericht klimaat daarentegen staan presteren en winnen centraal.

Gebaseerd op de antwoorden op de perfectionisme- en motivatieklimaat-vragenlijsten zijn de sporters met behulp van een statistische berekening in 4 verschillende groepen ingedeeld, met bijvoorbeeld “hoge taakgerichte motivatie en gemiddelde scores voor perfectionisme” of andersom. De 4 groepen bleken duidelijk te verschillen wat betreft hun scores op de burnout-vragenlijst. Hoewel alle sporters een relatief hoge score voor perfectionisme hadden, bleek dat de perceptie van een prestatiegericht motivatieklimaat en een hogere score voor perfectionisme gerelateerd waren aan een hogere score van burnout. Hierbij was vooral een hoge score voor de angst om fouten te maken van belang. Het ervaren van een taakgericht klimaat en relatief lagere scores voor perfectionisme bleken samen te gaan met minder hoge burnout-scores.

Perfectionisme

Sporters die denken dat hun ouders veel belang hechten aan winnen, blijken hogere scores voor burnout te hebben. Ook is het aannemelijk dat hoge scores voor perfectionisme wijzen op een grote kans op het krijgen van een burnout. Geen van de talenten in deze groep scoorde daarentegen zo hoog dat van een echte burnout sprake was. Door de opzet is in deze studie is geen oorzakelijk verband aan te tonen. Wel lijkt het erop dat perfectionisme en prestatiedrang een negatieve invloed hebben op het zelfvertrouwen en de gevoelens van verbondenheid met de sport bij jonge sporters.