Zo voorkom je blessures bij senioren

Soorten blessures

Veel blessures ontstaan doordat spieren, pezen en gewrichten teveel worden belast. Met als gevolg: een plotselinge blessure, bijvoorbeeld een spierscheuring. Blessures kunnen ook geleidelijk ontstaan, bijvoorbeeld door (langdurige) overbelasting. Ook kunnen blessures ontstaan door een val of ongeval. Iemand verzwikt bijvoorbeeld zijn of haar enkel, valt en breekt een sleutelbeen. Of komt hardhandig in aanraking met een andere sporter of materiaal en krijgt een hersenschudding.

De kans op het krijgen van blessures kun je verkleinen. Zelfs van een deel van de blessures die ontstaan door een val of ongeval.

Extra risico bij het ouder worden

Het is niet te voorkomen dat het risico op blessures groter wordt als iemand ouder wordt. Spieren, pezen, gewrichten en botten gaan in de loop van de tijd in kwaliteit achteruit. Zo zie je bijvoorbeeld dat het aantal botbreuken stijgt met leeftijd. Van de mensen die binnenkomen bij de spoedeisende hulp hebben 55-plussers vaker een botbreuk dan jongere volwassenen. Verder neemt de reactiesnelheid af, waardoor meer risico ontstaat. Die andere fietser kun je soms nét niet meer ontwijken. Je reageert niet meer snel genoeg om die extra stap te kunnen zetten, die een botsing kan voorkomen.

De snelheid waarmee de kwaliteit van spieren, botten en gewrichten achteruit gaat, kun je beïnvloeden. Door met gezond verstand voldoende en gevarieerd te blijven bewegen.

Extra risico bij chronische ziektes

Bij sommige chronische ziektes die vaak voorkomen op latere leeftijd is er extra risico op blessures. Dat is het geval bij diabetes type 2 door verandering in het bindweefsel rond gewrichten of bij zwaar overgewicht (obesitas), voornamelijk door overbelasting van spieren en gewrichten. Een chronische ziekte hoeft meestal niet te leiden tot stoppen met sporten en bewegen. Sterker nog: op een verstandige manier voldoende sporten en bewegen, zorgt op den duur vaak voor minder klachten. Dit geldt bijvoorbeeld ook bij artrose, hoewel dat in eerste instantie tegenstrijdig lijkt vanwege pijn bij het bewegen. En bewegen bij diabetes type 2 kan ervoor zorgen dat er minder medicatie nodig is.

Hoewel gaan of blijven sporten en bewegen dus aan te raden is, ongeacht je leeftijd en eventuele aandoeningen, is het niet verstandig om op eigen houtje plotseling veel (meer) te gaan sporten. Informeer eerst eens bij de huisarts. Ook een sportarts of gespecialiseerde fysiotherapeut of andere sportprofessional weet goed waar je rekening mee moet houden en hoe je aan de slag kunt.

Tips voor senioren

• Begin rustig als je een tijd niet hebt gesport of bewogen. Als het goed gaat, kun je iets langer sporten of iets vaker gaan.
• Bij sommige activiteiten is het verstandig om bescherming te gebruiken, zoals een helm en polsbeschermers. Lees hierover meer op de website van VeiligheidNL.
• Je zou ervoor kunnen kiezen om mee te doen met een opstapcursus, zoals Sneeuwfit (als je op wintersport gaat). Zoek op internet naar aanbod bij jou in de buurt, of vraag bij de sportvereniging naar de mogelijkheden.
• Maak gebruik van een opbouwschema als je niet onder begeleiding sport. Deze zijn op internet makkelijk te vinden.
• Laat je adviseren over goede sportmaterialen zoals sportschoenen. Dit kan bij een goede sportwinkel of door op internet te lezen over de mogelijkheden. 
• Bij twijfel over jouw fysieke mogelijkheden kun je overwegen om een sportmedisch onderzoek te doen bij een sportarts. Op sportzorg.nl vind je een aantal redenen waarom zo’n onderzoek handig kan zijn. Bijvoorbeeld als je nooit intensief hebt gesport, of bij klachten als hartkloppingen tijdens inspanning. Soms wordt het onderzoek vergoed uit de aanvullende ziektekostenverzekering.
• Leer goed vallen! Er zijn speciale trainingen om vallen te voorkomen voor paardrijders en fietsers. Maar ook de vaardigheden die je bij een sport als judo leert, kunnen helpen. Daarnaast zijn er speciale programma’s om vallen voor ouderen te voorkomen. 

Last van pijntjes tijdens bewegen

Komen pijntjes en pijn vaker terug als je weer (meer) gaat sporten? En heb je het idee dat sporten de oorzaak is? Wacht dan niet te lang met maatregelen. Als een blessure chronisch wordt, duurt het vaak lang om er vanaf te komen. Beweeg op geleide van de pijn. En neem als het even mogelijk is een tijdje rust. Begin dan weer voorzichtig opnieuw. Ga op tijd naar een fysiotherapeut als de situatie niet beter wordt. Bezoek bij voorkeur een fysiotherapeut die extra opgeleid is voor jouw sport en blessure. Oefeningen die je van de fysiotherapeut meekrijgt voor thuis zorgen bij veel blessures voor sneller herstel. Voor fysiotherapie is geen verwijzing nodig, je kunt direct een afspraak maken. Controleer wel bij de verzekering hoe het zit met vergoedingen, om onverwachte kosten te voorkomen.

Welke sporten zijn (meer) geschikt?

Een aantal vormen van sporten en bewegen is minder belastend. Bekende voorbeelden zijn wandelen en nordic walking (in plaats van bijvoorbeeld hardlopen). Ook zwemmen, walking football en bepaalde vormen van fitness kunnen aangepast worden aan jouw niveau. Minder bekend is bijvoorbeeld padel, als alternatief voor tennis. (Zelfstandig) hardlopen is vaak wat minder geschikt: in vergelijking met andere sporten leidt dit vaker tot een blessure.

Verschillende sportbonden hebben speciale programma’s. Je kunt bij de vereniging bij jou in de buurt navragen of ze zo’n programma aanbieden:

• Walking voetbal 60+ (KNVB)
• OldStars Tennis 60+ (KNLTB)
• Andere OldStars-sporten
• Fithockey 50+ (KNHB)
• Kombifit korfbal (KNKV)
• SneeuwFit (NSkiV)
• Start2Bike (NTFU)
• Start to Run (KNAU)

Meer lezen over blessures

• KNLTB heeft veel informatie over voorkomen van blessures en informatie over specifiek blessures.
• Veiligheid.nl biedt algemene en specifieke informatie voor een aantal sporten.
• Sportzorg heeft meer informatie over voor- en nadelen van sporten op hogere leeftijd.