Het X-FITTT-programma: professioneel, laagdrempelig en resultaatgericht

Eind 2014 had Thomas Verheij zo’n tweehonderd deelnemers in zijn beweegcentrum, die met een aanvullende verzekering deelnamen aan beweegprogramma’s tegen diabetes, COPD en hart- en vaatziekten. Door de decentralisatie begin 2015 werden die programma’s niet meer vergoed door de zorgverzekeraar. Omdat hij de doelgroep wilde blijven begeleiden, koos Verheij ervoor om niet te wachten op gemeente of verzekeraar. In plaats daarvan bouwde hij met X-FITTT eigenhandig een professioneel, laagdrempelig en resultaatgericht programma, dat hij commercieel ging aanbieden. “Ten eerste moet de consument voor het programma betalen en ten tweede communiceren wij onze successen veel meer dan een verzekeraar, om zo nieuwe instroom te creëren. Mijn overtuiging was dat mensen wel willen betalen voor zo’n programma, zolang ze maar resultaat boeken”, zo blikt Verheij terug op de ontwikkelfase.

Rolmodellen

Deelnemers aan X-FITTT komen eerst voor een intake bij een bewegingsagoog, die tastbare en haalbare doelen met hen vaststelt. Voor ze twaalf weken lang twee keer per week gaan sporten, elke dag hun voorgeschreven voeding nuttigen en bijhouden en elke week gewogen worden, starten ze met een grootse kick-off. Tijdens dat startmoment gaan ze vijf kilometer hardlopen of wandelen. Verheij: “Daar hebben we uit verschillende hoeken veel kritiek op gekregen, maar de achterliggende gedachte is dat de deelnemers zichzelf tegenkomen. Sommigen doen er meer dan zeventig minuten over en ze vervloeken op dat moment alles en iedereen, maar ze mogen eigenlijk alleen zichzelf vervloeken. Na de twaalf weken lopen ze opnieuw dezelfde ronde en ik heb mensen hun tijd met twintig minuten zien verbeteren. De resultaten zijn enorm en meetbaar en de deelnemers zijn dan zó trots op zichzelf.”

De resultaten zijn enorm en meetbaar en de deelnemers zijn zó trots op zichzelf.

Binnen X-FITTT is een belangrijke rol weggelegd voor rolmodellen. Eén daarvan is Dave van der Kamp, bekend als winnaar van het televisieprogramma The Biggest Loser. Van der Kamp woog ooit bijna tweehonderd kilo en wist daarvan ongeveer de helft kwijt te raken. Verheij: “Als Dave iets zegt, komt het pas echt aan bij de deelnemers.”

X-FITT 2.0 voor minima

X-FITTT draait nu bijna drie jaar en deelnemers komen op drie manieren bij Verheij terecht: via mond-tot-mondreclame, via de eerstelijnszorg en via social media. Toen Verheij gaandeweg merkte dat de doelgroep met een lage sociaaleconomische status vanwege een gebrek aan financiën niet mee kon doen, trok hij aan de bel bij sportwethouder Gerrie Elfrink. Die toonde zijn betrokkenheid en gaf Verheij de ruimte, contacten en financiële middelen (zie kader) om hier iets aan te doen. Het leidde onder andere tot een samenwerking met verzekeraar Menzis, die bereid was om te voorzien in de kosten van de fysiotherapeut en diëtist van het speciaal voor minima opgezette X-FITTT 2.0.

Laatste acht

Eind vorig jaar was Verheij één van de zestig ondernemers die de uitdaging van minister Edith Schippers (VWS) aannam om kwetsbare groepen duurzaam aan het sporten of bewegen te krijgen. X-FITTT reikte binnen deze Small Business Innovation Research (SBIR) tot de laatste acht en kreeg geld voor een haalbaarheidsonderzoek, maar kwam vervolgens niet in aanmerking voor een plek bij de eerste vier en bijbehorende financiering. Een flinke teleurstelling, maar Verheij gaat gewoon door met het realiseren van de opgestelde aanbevelingen en zijn overige doelen.

De interventie draait namelijk op volle toeren. Sinds de start van X-FITTT hebben inmiddels meer dan tweeduizend Arnhemmers meegedaan aan één van de varianten (zie kader), die mede door hun input zijn ontstaan. De effectiviteit van X-FITTT is wetenschappelijk aangetoond door de universiteit van Wageningen en inmiddels zijn er zo’n twintig aanbieders van X-FITTT. Verheij, die de pilotfase achter de rug heeft, verwacht dat aantal in 2018 minstens verdubbeld te hebben. “Uiteindelijk wil ik toe naar tweehonderd aanbieders door heel Nederland en wil ik met X-FITTT ook in zo’n vijftien andere landen zitten. Mijn vader was huisarts en hij riep in 1990 al dat bewegen het beste medicijn is. Dat bewijzen we nu en daar gaan we graag mee door.”

“Kracht X-FITTT 2.0 zit ’m in de integrale aanpak”

Geert Geurken, Sportbedrijf Arnhem: “Thomas weet goed wat bewegen en gezondheid in de aanpakwijken kan betekenen en heeft door dat een integrale opzet goed werkt. De meeste ondernemers willen snel winst maken, maar hij doet aan diepte-investeringen. Je moet eerst kunnen aantonen dat iets werkt en het pas daarna gaan roepen. Dat begrijpt Thomas als geen ander.”

Mijn vader was huisarts en hij riep in 1990 al dat bewegen het beste medicijn is. Dat bewijzen we nu.

“Voor X-FITTT 2.0 heeft Sportbedrijf Arnhem de leefstijlcoaches geleverd. Deze zijn gefinancierd door de gemeente, die haar gezondheidsbeleid nauw laat aansluiten op de leefstijlcoachtrajecten. Wij hebben goed zicht op het beweegaanbod in de stad, waardoor deelnemers na X-FITTT 2.0 doorverwezen kunnen worden naar passend sportaanbod. Dat kan bij Thomas zijn, maar ook bij een andere kwalitatief goede sportaanbieder die aangetoond heeft deze doelgroep iets te kunnen bieden.”

“De kracht van X-FITTT 2.0 zit ’m in de integrale aanpak, die structureel is vormgegeven. Zo’n integrale benadering heb je heel hard nodig om de kracht van sport te kunnen benutten. Dat X-FITTT succesvol is heeft te maken met het goede ondernemerschap van Thomas, maar ook met het feit dat het Sportbedrijf en de gemeente diep in de wijken geworteld zijn en goede contacten hebben met de eerstelijnszorg. Dit is een goede publiek-private samenwerking, waarin ook de rol van Menzis erg belangrijk is.”

Dit artikel is geschreven door Roelof Jan Vochteloo, voor het magazine van Sport en Bewegen in de Buurt: bekijk het volledige magazine met meer verhalen over kwetsbare doelgroepen hier.