Het belang van geschoold kader
In onderstaand beeld zie je een grove segmentatie van de doelgroep ouderen. Hoe hoger in de piramide, hoe groter de rol die kwetsbaarheid inneemt. Voor elke laag in de piramide zijn speciale beweegprogramma’s geschikt. Bewegen heeft een preventieve functie – het helpt om de lichamelijke en geestelijke achteruitgang te beperken. Het vraagt extra deskundigheid van de beweegdocent om ouderen met meer of minder klachten en beperkingen te begeleiden. Een opleiding of cursus is daarbij gewenst. Dit artikel biedt een overzicht van opleidingen en cursussen die professionals kunnen volgen om op verantwoorde wijze sport- en beweegactiviteiten voor senioren te verzorgen.
Overzicht van opleidingen en cursussen
Hieronder staat een overzicht van de landelijke opleidingen, opleidingen vanuit de bonden en cursussen vanuit andere aanbieders. De algemene sport- en beweegopleidingen waarin ouderen één van de doelgroepen vormen zijn daarbij niet meegenomen. Bijvoorbeeld: in de opleiding fitnessinstructeur A en -B wordt de technische kant van ouder worden wel meegenomen, net als bewegen met een aandoening. Maar het omgaan met, stimuleren van en lesgeven aan kwetsbare senioren is niet opgenomen in de opleiding (NL Actief).
Landelijke opleidingen
Instroomniveau
Sommige opleidingen vragen een bepaald instroomniveau. Dat verschilt van het hebben van affiniteit met de doelgroep en ervaring hebben met het lesgeven voor een groep tot het hebben van een opleidingsachtergrond sport- en bewegen op mbo- of hbo-niveau. De opleidingen geven dit zelf aan. Houd hier rekening mee bij het zoeken naar een passende opleiding.
Uitstroomprofiel
Het varieert hoe de opleidingen waarderen na afronding. Zo kun je bij een aantal opleidingen het landelijk erkend certificaat MBvO (Meer Bewegen voor Ouderen) van de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU) ontvangen en zijn er opleidingen die een mbo-certificaat uitgeven. Lees je hierover van tevoren in bij de betreffende opleidingen.
| Provincie | Aanbod | Focus van de opleiding |
|---|---|---|
| Noord-Brabant | Sport- en beweegleider senioren (20 weken) | Maak kennis met trends en ontwikkelingen met betrekking tot de doelgroep: vitaal (55+), zelfredzaam (75+) en minder of niet zelfredzaam (kwetsbaar 85+) |
| Coördinator en sportleider senioren (10 weken), voor buurtsportcoaches | Aanvullende opleiding op je lesgeven aan de doelgroep senioren waarin wordt ingegaan op de verschillende doelgroepen | |
| Sportleider senioren bij Ludus Zuid, Buurtsportcoach Academy Zuid | In dit keuzedeel seniorensport leer je over de veranderende leefstijl van de senioren en hoe je daar je aanbod op kunt uitbreiden | |
| Limburg | Opleidingen Sport en beweegleider senioren en MBvO bij Huis voor de Sport Limburg | Bijscholing voor lesgevers van de beweeggroepen MBvO en Sport & bewegen voor Senioren |
| Sportleider senioren bij Ludus Zuid, Buurtsportcoach Academy Zuid | In dit keuzedeel seniorensport leer je over de veranderende leefstijl van de senioren en hoe je daar je aanbod op kunt uitbreiden | |
| Gelderland | Opleiding op aanvraag bij Buurtsportcoach Academy Oost | Buurtsportcoaches die zich verder willen ontwikkelen op bewegen voor senioren kunnen scholing aanvragen |
| Overijssel | Opleiding op aanvraag bij Buurtsportcoach Academy Oost | Buurtsportcoaches die zich verder willen ontwikkelen op bewegen voor senioren kunnen scholing aanvragen |
| Drenthe | Kaderscholing seniorensportleider bij SportDrenthe | Vergroten van kennis over psychische en fysieke aspecten van het ouder worden en het aanbieden/uitbreiden van uitdagende oefenstof voor zowel mobiele als minder mobiele senioren |
| Cursus senioren sportleider bij Buurtsportcoach Academy Noord | Leer lesgeven in diverse vormen van bewegen aan zowel fitte senioren met beginnende ouderdomsmotoriek als minder fitte senioren | |
| Groningen | Seniorensportleider bij HanzePro | Leer lesgeven in diverse vormen van bewegen aan zowel fitte senioren met beginnende ouderdomsmotoriek als minder fitte senioren |
| Seniorenbewegingsleider bij Alfa-college | Leer ouderen op een verantwoorde manier bewegen en goed en veilig te begeleiden, en krijg algemene kennis over seniorensport | |
| Cursus senioren sportleider bij Buurtsportcoach Academy Noord | Leer lesgeven in diverse vormen van bewegen aan zowel fitte senioren met beginnende ouderdomsmotoriek als minder fitte senioren | |
| Friesland | Cursus Seniorensport bij Friesland College | Leer hoe je ouderen begeleidt bij sporten en bewegen zodat zij op een verantwoorde manier zowel lichamelijk, geestelijk, sociaal, bezig kunnen zijn met bewegen |
| Cursus senioren sportleider bij Buurtsportcoach Academy Noord | Leer lesgeven in diverse vormen van bewegen aan zowel fitte senioren met beginnende ouderdomsmotoriek als minder fitte senioren | |
| Flevoland | Opleiding op aanvraag bij Buurtsportcoach Academy Oost | Buurtsportcoaches die zich verder willen ontwikkelen op bewegen voor senioren kunnen scholing aanvragen |
| Zeeland | Sportleider senioren bij Ludus Zuid, Buurtsportcoach Academy Zuid | In dit keuzedeel seniorensport leer je over de veranderende leefstijl van de senioren en hoe je daar je aanbod op kunt uitbreiden |
Opleidingen binnen de sportbonden
| Organisatie | Aanbod | Focus van de opleiding |
|---|---|---|
| Koninklijke Wandelbond Nederland (KWBN) | Wandeltrainer 1 – wandelbegeleider | Leer tijdens een afwisselend programma hoe je een groep optimaal tijdens een wandeling begeleidt |
| KWBN | Wandeltrainer 2 – assistent-trainer | Leer de vaardigheden van wandelaars te verbeteren |
| KWBN | Wandeltrainer 3 – de zelfstandige trainer | Leer hoe je wandelaars gedurende een langere periode beter leert wandelen |
| KWBN | Fitstap Coach (niveau 3) | Leer naast wandelen ook voedingsadvies te geven, mentale coaching en cognitieve fitness |
| Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie | Masters | Leer training geven aan masters |
| Judo Bond Nederland | Scholing instructeur Zeker Bewegen (Valpreventie) | Leer hoe je het valpreventieprogramma Zeker Bewegen kunt aanbieden |
Overige cursussen
| Organisatie | Aanbod | Focus van de cursus |
|---|---|---|
| Veiligheid.nl | Scholing In Balans | Na deze scholing mag je de cursus In Balans geven. Dit is een groepsinterventie gericht op het voorkomen van valongevallen bij 65-plussers |
| Veiligheid.nl | Otago Oefenprogramma | Na deze training mag je het oefenprogramma Otago geven. Accent ligt op instructie en begeleiding van de Otago-oefeningen |
| Start2Move | Trainer senioren (voor fitnessprofessional / personal trainer) | Cursus voor professionals die meer kennis willen over het trainen, coachen en begeleiden van ouderen op fysiek en mentaal vlak |
| AALO | Senioren fit | Leer zowel theorie en praktijk over de toepassing van fitness bij oudere doelgroepen |
| EFAA | Senior Fitness Specialization | Engelstalige e-learning (zelfstudie) over de toepassing van fitness bij senioren |
| Opleidingen 2000 | Bewegingsdeskundige seniorensport | Leer hoe je senioren het beste kunt benaderen en welke trainingsmethodes geschikt zijn |
| Huis voor Beweging | Train-de-trainer Beweegpret 55+ | Je wordt opgeleid tot trainer beweegpret 55+ aan zet waarin je leert over overdracht van kennis, beweegactiviteiten, trainersvaardigheden en coaching |
| Conservatorium van Amsterdam | Muziek en beweging met ouderen | Leer hoe je tijdens educatieve activiteiten ouderen zelf actief kunt laten zijn |
| 60+ Stichting Beweeg Producties | Stichting Beweeg Producties | Workshops over onder andere muzikale reis, valpreventie, fietsgymnastiek, thuisfit op de stoel, speelse vormen tot bewegingsspel en kwaliteit van bewegen, contact en body & mindfulness |
| Ouderenfonds | ASM/OldStars opstartcursus | Krijg als trainer en begeleider handvatten om ouderen op een verantwoorde manier via OldStars in beweging te brengen |
Noot
Het aanbod aan opleidingen en scholing verandert continu. Houd hier rekening mee. Deze lijst wordt jaarlijks geüpdatet. Voor vragen kun je contact opnemen met onze specialisten. Ook kun je informeren bij het lokale sportbedrijf, de adviseur lokale sport of de website van NOC*NSF. Bied je een specifieke scholing, training of opleiding aan die aansluit bij dit overzicht? Mail die naar Rinske Bakker, specialist bij Kenniscentrum Sport & Bewegen.
