Uit zowel onderzoek als de praktijk blijkt dat waardevolle interventies niet als vanzelf gebruikt worden door professionals. Verschillende factoren bepalen de uitkomst van dit zogenoemde implementatieproces. In het algemeen blijken onder andere ‘de samenwerking tussen partners in de wijk’, ‘de beschikbaarheid van mankracht, (financiële) middelen en tijd’ en ‘de beschikbare tijd voor het voorbereiden’ de implementatie te beïnvloeden. Ook is de geplande aanlooptijd voor start van de interventie vaak te kort om alle stakeholders en organisaties mee te krijgen en de benodigde kennis over de optimale implementatie van het programma te benutten.
Een aanpak ‘SMART’ maken
Als een gemeente een implementatieplan opstelt, wordt deze vaak niet ‘SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden) geformuleerd. Hierdoor weten verschillende partijen niet precies wat van hen verwacht wordt en is het niet goed te beoordelen of een bepaald doel behaald is. Kennis over wat wel en niet implementatie bevordert (en instrumenten om deze factoren te meten) kan in de toekomst de succeskans van de implementatie van sportprogramma’s, als onderdeel van een integrale aanpak, vergroten.
De implementatie 10 tips
Op basis van onderzoek zijn een aantal tips voor de implementatie van sportprogramma’s, ook toepasbaar op andere onderdelen van de integrale aanpak, geformuleerd:
- Maak een gedetailleerd plan voor implementatie en bereik hierover overeenstemming met alle betrokken partijen.
- Bewaak de continuïteit van het proces. Zorg dat uitvoerende professionals, bijvoorbeeld de buurtsportcoach of trainer van de sportvereniging voldoende kennis, mensen en middelen hebben om de aanpak te implementeren.
- Maak gedurende het verloop van het sportprogramma zoveel mogelijk zichtbaar wat er al bereikt is met de verschillende programma’s.
- Ontwikkel strategieën voor implementatie van het sportprogramma in nauwe samenwerking met de uitvoerder, de buurtsportcoach of trainer van de sportvereniging. Deze strategieën moeten regelmatig worden herzien en aangepast om te zorgen dat ze blijven passen bij de lokale context in de wijk.
- Zorg ervoor dat er gedurende de gehele interventieduur voldoende tijd en middelen worden gereserveerd voor het begeleiden, evalueren en bijsturen van het implementatie proces van het sportprogramma.
- Zorg voor een duurzame samenwerking met stakeholders in de wijk uit andere sectoren, door bijvoorbeeld regelmatig bijeenkomsten voor stakeholders te organiseren en de voordelen van samenwerking zichtbaar te maken voor belanghebbenden.
- Zorg dat uitvoerders een gevoel van eigenaarschap over de doelstellingen van de aanpak ervaren. Dit kan gerealiseerd worden door de uitvoerders, de buurtsportcoach of trainer van de sportvereniging, actief te betrekken bij de implementatie.
- Zorg dat niet slechts één stakeholder (bijvoorbeeld de projectleider) de centrale rol vervult in het wijknetwerk, omdat dit een gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid voor implementatie van het sportprogramma in gevaar kan brengen en uiteindelijk de stabiliteit van het netwerk kan schaden.
- Zorg dat de doelstellingen van de uitvoerder (bijvoorbeeld meer kinderen lid laten worden van een vereniging) aansluit bij de doelstelling van de integrale aanpak Hierdoor wordt de uitvoerder ook intrinsiek gemotiveerd om deel te (blijven) nemen aan de aanpak.
- Meer lezen? Deze blog beschrijft vijf algemene tips voor de implementatie van complexe wijkprogramma’s.
Voor meer informatie over implementatie van de integrale aanpak kunt u contact opnemen met dr. Rianne van der Kleij per e-mail: M.J.J.van_der_Kleij@lumc.nl.
