Wat valt op?
Eerst een relativering: de lezers van Allesoversport.nl zullen sport en bewegen over het algemeen belangrijk vinden, maar de verkiezingen draaien om andere thema’s. De stikstofcrisis, wonen, boeren, armoede en immigratie zijn landelijk de meest genoemde issues. En logischerwijs draait het in Groningen vooral om gaswinning en bevingsschade en in Flevoland bijvoorbeeld om vliegveld Lelystad.
De infographic van Kenniscentrum Sport & Bewegen geeft niet aan dat er veel aandacht is voor sport en bewegen in het algemeen, maar laat zien in welke provincies meer of minder in de verkiezingsprogramma’s staat over thema’s rond sport en bewegen. En welke partijen daarvoor plannen hebben. Dat beeld wisselt nogal per provincie, hoewel CDA, PvdA en GroenLinks vrij constant lijken in hun aandacht voor sport en bewegen in de voornemens voor de komende vier jaar.
Hoe lees je deze infographic?
De infographic is gebaseerd op dataverzameling die tot begin februari heeft plaatsgevonden, waarbij in alle provincies de online beschikbare verkiezingsprogramma’s zijn doorzocht op teksten die betrekking hebben op sport en bewegen. Daarbij zijn vijftien vooraf bepaalde thema’s als uitgangspunt genomen, is gekeken of er een aparte sportparagraaf was en of er verbinding werd gezocht met andere sectoren.
In het overzicht zijn alleen partijen opgenomen die in de Tweede Kamer zijn vertegenwoordigd en die in een of meer provincies aandacht geven aan sport en bewegen in hun verkiezingsprogramma. Het totale overzicht van de gevonden teksten is onderaan dit artikel te raadplegen. Verkiezingsprogramma’s die na begin februari verschenen, zijn niet meer in de infographic meegenomen – het blijft dus een momentopname.
De provincie stimuleert goed regionaal bewegingsonderwijs, jeugdsport, programma’s als ‘Bewegen op recept’ en een groter aanbod van sport voor senioren zullen we actief stimuleren.
BBB, Friesland
De waardering in de tabel is een gewogen kwalificatie van de verkiezingsprogramma’s voor de Provinciale Statenverkiezingen van 2023. Die is gebaseerd op een expert-oordeel over een aantal aspecten, zoals de aanwezigheid van een sportparagraaf, concrete plannen en de aandacht voor een of meer van de 15 thema’s. Er is gekeken naar de mate van aandacht voor het bewuste thema – zonder daarover een positief of negatief oordeel te vellen.
De waardering in de landkaart is de optelsom van het gewogen oordeel van de partijprogramma’s per provincie, gedeeld door het aantal beschikbare verkiezingsprogramma’s met aandacht voor sport/bewegen op de peildatum. Dat ziet er dan in cijfers zo uit, waarbij 1 staat voor ‘minder sportief’ en 5 voor ‘heel sportief’. Alle provincies blijven in de middenmoot hangen, waarbij Noord-Brabant hoger scoort (en vlak daarbij Gelderland en Drenthe) en Flevoland en Zuid-Holland wat lager (en vlak daarbij Friesland en Utrecht).
Aandacht voor sport en bewegen
Welke provincies hebben de meeste aandacht voor sport en bewegen, afgaande op de verkiezingsprogramma’s? Per provincie zijn het afgeronde cijfer en het precieze cijfer (dat is gebruikt in de infographic) weergegeven.
- Gelderland 3 (3,1)
- Overijssel 3 (3,0)
- Flevoland 2 (2,0)
- Drenthe 3 (3,1)
- Friesland 2 (2,1)
- Groningen 3 (2,5)
- Noord-Holland 3 (2,9)
- Utrecht 2 (2,3)
- Zuid-Holland 2 (2,0)
- Zeeland 3 (3,0)
- Noord-Brabant 4 (3,5)
- Limburg 3 (3,0)
Top-5 onderwerpen
De top-5 onderwerpen rond sport en bewegen tijdens de Provinciale Statenverkiezingen van 2023:
- Fietsen
- Wandelen
- Bewegen in de openbare ruimte
- Gezonde leefstijl
- Verbinding andere domeinen/gemeenten
Voorafgaand aan verkiezingen wordt altijd een Sportcampagne opgezet door NOC*NSF, sportbonden, Platform Ondernemende Sportaanbieders, Vereniging Sport en Gemeenten (VSG), Sportkracht12, Maatschappelijke Organisaties in de Sport, met als kennispartners Mulier Instituut en Kenniscentrum Sport & Bewegen. Daarin is deze keer voor drie domeinen gekozen: ruimtelijk, economisch en sociaal.
Alle inwoners van de provincie Utrecht moeten binnen 300 meter van hun woning een aantrekkelijke groene route vinden om te wandelen of te sporten.
GroenLinks, Utrecht
Wie de inzet vanuit de Sportcampagne vergelijkt met de keuzes van de politieke partijen, ziet dat met name het economische domein (vooral sportevenementen en topsport) politiek beperkt wordt opgepakt. Een aantal partijen benoemt specifiek dat de provincie níét moet investeren in topsportevenementen.
Op veel plekken in verkiezingsprogramma’s komt in het ruimtelijke domein de druk op de natuur terug in combinatie met de behoefte van de mens om buiten te kunnen recreëren en sporten. In het Kieskompas leidt dit bijvoorbeeld in de provincie Gelderland tot een of/of-stelling, waar de Sportcampagne juist behoud en verruiming van buitensport en openluchtrecreatie benadrukt en het noodzakelijk overleg daarover met natuurorganisaties en waterschappen.
In het sociale domein zien we in veel – maar niet alle – provincies het thema van toegankelijkheid van sport en bewegen terugkomen. Partijen noemen vaak de mogelijke rol van de provincie om aangepast sporten te stimuleren: in toegankelijke sportaccommodaties, in bovenlokaal aanbod en in sporthulpmiddelen. In de provincies Gelderland, Overijssel, Friesland en Noord-Brabant is inclusie een van de meest genoemde thema’s.
Dat sluit aan bij de Sportcampagne, waar in de input voor de provinciale statenverkiezingen te lezen is: “Kies voor een verbindende rol van de provincies op het gebied van de randvoorwaarden als vervoer, financiën, sporthulpmiddelen en toegankelijkheid, het afstemmen over evenementen, het vindbaar maken van het aanbod en het matchen van vraag en aanbod.”
Waterschapsverkiezingen
Op 15 maart 2023 zijn ook de Waterschapsverkiezingen. En ook daar spelen belangen vanuit sport en bewegen: denk aan de mogelijkheden voor sportvisserij (door Partij voor de Dieren steevast ‘hengeljacht’ genoemd in haar verkiezingsprogramma’s), aanleg- en ligplaatsen voor de watersport, maar ook de toegang tot nu nog afgesloten terreinen van waterschappen voor wandelaars. En in Friesland breekt een aantal partijen een lans voor behoud van typisch Friese sporten op en over water: skûtsjesilen en fierljeppen.
De provincie stimuleert de aanschaf van dergelijke nieuwe technieken voor energieopwekking bij sportclubs. Verduurzaming is essentieel voor hun voortbestaan. Hier wordt extra geld voor vrijgemaakt door renteloze leningen te verstrekken aan clubs en verenigingen.
D66, Noord-Holland
Meer lezen
De dataverzameling uit alle verkiezingsprogramma’s die begin februari beschikbaar waren, is in te zien in pdf en Excel. In de spreadsheet kun je door op de gewenste cel te klikken de hele tekst lezen. De top-5 van meest genoemde onderwerpen is samengesteld vanuit een overzicht van alle provincies. Geïnteresseerd hoe de verdeling in jouw provincie eruit ziet en welke ‘overige’ onderwerpen worden genoemd? Dat is te zien in dit document.
Zowel de dataverzameling als de infographic zijn voor gemeenten en sportorganisaties goed te gebruiken als startpunt voor een gesprek met politieke partijen over de mogelijke inhoud van een coalitieakkoord, als straks na de verkiezingen de informateurs en daarna de formateurs aan de slag gaan in elke provincie.
