Vroeg specialiseren kan de kans op blessures vergroten

De laatste decennia lijkt het erop dat kinderen zich steeds vaker al op jonge leeftijd specialiseren in een bepaalde sport. Vaak zijn het ouders en coaches die dit stimuleren. Dit gebeurt omdat men nog steeds denkt dat vroeg specialiseren een voorwaarde is om succesvol te zijn in een bepaalde sport. Deze gedachte komt voort uit onderzoek van de Zweedse psycholoog Ericsson waarin hij stelt dat er 10.000 uur training noodzakelijk is om de top te bereiken. Toch is er steeds meer bewijs dat op jonge leeftijd specialiseren geen voorwaarde is op succes. Ook kinderen die op jonge leeftijd meerdere sporten beoefenen en zich pas op latere leeftijd specialiseren kunnen de top bereiken. Vroeg specialiseren zou zelfs negatieve gevolgen kunnen hebben op zowel fysiek als mentaal vlak. De Amerikaanse arts-onderzoeker Feeley en collega’s hebben aan de hand van een literatuurstudie nu onderzocht welke fysieke en mentale klachten er kunnen optreden bij sporters die zich op jonge leeftijd specialiseren.

Blessures en burn-out

Het blijkt dat de kans op blessures 1,5 keer groter is als jonge sporters zich vroeg specialiseren in vergelijking met jonge sporters die meerdere sporten beoefenen. Dit geldt voor meerdere sporten zoals volleybal, voetbal en basketbal. Vooral overbelastingsblessures komen vaker voor bij sporters die zich vroeg specialiseren. Zo hebben deze sporters vaker gewrichtsklachten en komen stressfracturen vaker voor. Het blijkt zelfs zo te zijn dat (jonge) zwemmers schouderklachten vaak als een normale bijkomstigheid van training zien. Bij turnen is het lastig om keuzes te maken als het gaat om vroeg specialiseren. Bij het turnen ligt de prestatiepiek op relatief jonge leeftijd. Laat specialiseren is dan eigenlijk niet mogelijk terwijl er juist bij turnen een duidelijk verband bestaat tussen specialistisch trainen en allerlei (gewrichts)blessures. Naast overbelastingsblessures beweren onderzoekers dat vroeg specialiseren ook kan leiden tot een verhoogde kans op een burn-out. Hiervoor ontbreekt echter het bewijs.

Conclusie

De resultaten van dit onderzoek liggen in lijn met de eerder door Topsport Topics samengevatte studie over vroeg specialiseren. Er is geen bewijs dat vroeg specialiseren leidt tot betere resultaten op latere leeftijd. Daarnaast blijkt dat het op jonge leeftijd specialiseren het risico op zowel fysieke als mentale overbelasting verhoogt. Er zijn uitzonderingen waarbij vroeg specialiseren bijna noodzakelijk is als een sporter de absolute wereldtop wil halen zoals bijvoorbeeld turnen. Hoewel dit eigenlijk als vanzelfsprekend zou moeten zijn is het ook bij deze sport essentieel zowel fysieke als mentale klachten zo vroeg mogelijk te detecteren en daar de trainingsschema’s op aan te passen.