Kan de hardheid van het speelveld de kans op voetbalblessures vergroten?

Een ernstige blessure is voor een topvoetballer een ramp. Waardoor en wanneer een speler een blessure oploopt, is echter moeilijk te voorspellen. Vaak wordt het veld als boosdoener gezien. Hoewel velen denken dat spelen op kunstgras de kans op blessures vergroot, is daar tot nu toe nooit bewijs voor geleverd (zie artikel Niet meer blessures bij voetballen op kunstgras). Ook is er geen bewijs voor de aanname dat spelers die aan een bepaald soort veld gewend zijn, bijvoorbeeld natuurlijk gras, een groter risico lopen op een blessure als zij vervolgens op een ander type veld spelen.

Hardheid van het voetbalveld

Toch lijkt het aannemelijk dat de kwaliteit en eigenschappen van een voetbalveld van invloed zijn op de blessures die spelers oplopen. Zo is bekend dat de eerste generatie kunstgrasvelden in de jaren ’70 zodanig hard waren dat spelers zich hierdoor vaker blesseerden. Tegenwoordig is het kunstgras echter van een duidelijk betere kwaliteit.

De auteurs konden geen studies vinden waarin zowel de hardheid van het veld als de kans op blessures en de aard daarvan op betrouwbare wijze gemeten zijn. Daarom gingen de Britse onderzoekers op zoek naar indirecte aanwijzingen dat een hard voetbalveld zou kunnen leiden tot een ander soort blessures dan een veld dat zachter is en beter meeveert. De resultaten uit verschillende studies lijken dit inderdaad te bevestigen.

Zowel kunstgras- als gewone grasvelden kunnen in kwaliteit en hardheid verschillen, onder andere door de invloed van het weer. Het ligt voor de hand dat een nat veld bij regenachtig weer andere eigenschappen heeft dan een droog veld in een zonnig klimaat. In verschillende studies zijn inderdaad relaties gevonden tussen het aantal blessures en bijvoorbeeld het moment in het speelseizoen, het klimaat en de weersomstandigheden.

In deze studies is de directe relatie tussen de hardheid van het veld en de blessures niet onderzocht. Andere factoren, zoals de getraindheid, spierkracht of trainingsbelasting van de spelers kunnen daarom ook van invloed zijn geweest op de kans op blessures.

Wisselwerking tussen veld en speler

De auteurs suggereren dat de meeste blessures ontstaan door een wisselwerking tussen de aard van het veld en fysieke eigenschappen van de spelers zelf. Binnen één of twee stappen zijn voetballers in staat om zich onbewust aan te passen aan de eigenschappen van het veld waarop zij spelen. Op een hardere ondergrond hoeven ze bij het maken van een stap minder kracht te leveren met de spieren. Aan de andere kant moeten ze dan wel de landing “dempen” om blessures aan de pezen en gewrichten door de harde impact te voorkomen. Op een veld dat meer meeveert loopt een speler minder kans op overbelasting van de pezen en gewrichten, maar moet hij meer spierkracht leveren. Spelen op een zachtere ondergrond kost dus meer energie, en kan leiden tot spiervermoeidheid en blessures aan het spierweefsel.

De hardheid van een veld lijkt dus een belangrijke factor om te voorspellen welke krachten worden uigeoefend op de pezen, botten en spieren van een voetballer. Deze krachten maken de kans op blessures van bepaalde weefsels groter of juist kleiner.

Conclusie

Hoewel hier nog geen directe bewijzen voor zijn, hebben de auteurs goede redenen om aan te nemen dat de hardheid van het voetbalveld de kans op blessures van verschillende aard kan beïnvloeden. Zo vergroot spelen op een hard speelveld waarschijnlijk de kans op blessures aan pezen en gewrichten. Een zachter veld zou bescherming kunnen bieden tegen dergelijke blessures, maar zorgt voor meer spiervermoeidheid en mogelijk op termijn voor meer spierbeschadigingen. Of een speler het beste op een zacht of juist een harder veld zou kunnen spelen, is waarschijnlijk per speler verschillend.