Alles over sport logo

De ontwikkeling van een leerafdeling bij zorginstelling Triade: vallen, opstaan en succesen

Een manier om sport- en beweegactiviteiten in het primair proces van een zorginstelling te borgen is het opzetten van een leerafdeling. Een leerafdeling is een samenwerkingsverband tussen een onderwijsinstelling en een organisatie. In Flevoland is zo’n samenwerkingsverband opgezet tussen zorginstelling Triade Vitree en vijf ROC’s Sport en Bewegen. Dit artikel belicht deze samenwerking als een inspirerend praktijkvoorbeeld voor professionals in de sport.

Bij een leerafdeling lopen meerdere studenten, in dit geval van de studierichting Sport en Bewegen, stage bij de zorgorganisatie, in dit geval Triade Vitree. Op deze manier leer je van en met elkaar. De leerafdeling is gericht op verbetering van de aansluiting tussen onderwijs en beroepspraktijk.

Zorginstelling Triade Vitree en ROC Flevoland, ontwikkeling naar een leerafdeling

Een aantal jaren geleden startte de samenwerking tussen Triade Flevoland, een organisatie die gehandicapten- en jeugdzorg biedt, en het ROC Flevoland, afdeling Sport & Bewegen. Een handjevol studenten begeleiden toen het beweegprogramma Zó Actief. Dit was de eerste stap naar een leerafdeling. Nu zijn er dagelijks twintig studenten van vijf verschillende opleidingsinstituten op de verschillende locaties aanwezig voor ruim 200 cliënten. Ook worden er wekelijks activiteiten georganiseerd zoals Super COOL!, Move en huiskamerfitness. Stagedocent Anita Beerendonk van het ROC Flevoland en René Langeslag, coördinator Meedoen & Sport van Triade Vitree, kunnen met elkaar lezen en schrijven. Samen hebben ze heel wat hobbels overwonnen. Daar is hard voor gewerkt. “Het gaat met vallen en opstaan”, vertelt René openhartig. “Je moet in kleine stappen denken en heel veel praten.” Op de activiteitencentra voor kinderen en volwassenen bijvoorbeeld stond zorg en wonen centraal. Bewegen had geen prominente plaats in de dagbesteding.

Het programma ‘Zo kan het ook!’ van Special Heroes Nederland bracht de cliënten van Triade Vitree in beweging. “We moesten op de locaties uitleggen dat bewegen voor mensen met een lichamelijke en verstandelijke beperking belangrijk is en wat bewegingsagogen doen”, illustreert René. “Het vergde een gedragsverandering binnen Triade Vitree en dat is gelukt. De contactpersonen op de woon-dagbestedings groepen stellen nu zelfs eisen aan de bewegingsagogen in spé.”

Anita Beerendonk en René Langeslag
Anita Beerendonk (ROC Flevoland) en Rene Langeslag (Triade)

Onderwijsprogramma

De studenten Sport en bewegen van de vijf onderwijsinstellingen, waaronder het ROC Flevoland verzorgen een uitgebreid beweegprogramma onder leiding van bewegingsagogen van de zorginstelling Triade Vitree. Bij de opstart van de leerafdeling werden de leerlingen begeleid door de fysiotherapeuten van de zorginstelling.

Van maandag tot en met vrijdag is er bewegen op muziek, zwemmen, huiskamerfitness en Sherborne (een bewegingspedagogiek gericht op het stimuleren van de ontwikkelingsmogelijkheden van een kind of volwassene door middel van beweging) bij verschillende activiteitencentra.

De leerlingen bereiden onder andere de lessen voor, voeren uit, observeren de cliënten en schrijven een beweegplan. “Via Triade hoorden we dat ons onderwijsprogramma niet helemaal aansloot bij de taken die de studenten uitvoeren. De theorie voor het schrijven van een beweegplan leerden de studenten in het vierde jaar. Dit bleek in de praktijk te laat. Hier beginnen we nu halverwege het derde leerjaar aan, zodat de vierdejaars de opgedane kennis direct kunnen gebruiken voor de examenopdrachten. En we hebben ook verplichte workshops Sherborne opgenomen in het lesprogramma. Zo hopen we nog meer kwaliteit te leveren en gaan we de diepte in.”

Ook voor leerlingen die aan het begin van hun studie stage lopen, kunnen bij Triade Vitree terecht. Zij voeren onder andere in iedere gemeente in Flevoland Super COOL! uit. Super COOL! is een sportproject voor deelnemers met een verstandelijke beperking die samen met maatjes willen sporten of sporten eerst willen uitproberen. Een heel schooljaar worden wekelijks activiteiten aangeboden. Een mooie manier voor leerlingen om kennis te maken met mensen met een verstandelijke beperking.

Studenten

Ieder jaar wisselt de helft van de studenten. Voor de cliënten is het soms lastig om aan de nieuwe studenten te wennen. En voor de stagiaires is het werken bij Triade Vitree niet altijd even makkelijk. “We zijn streng”, legt René uit. “Dat moet, want anders gaat het niet goed met Zó Actief. We vragen een proactieve werkhouding, ze moeten zelfstandig en zelfsturend worden.”

De leerafdeling is stapsgewijs uitgegroeid tot een goed georganiseerd geheel. In de eerste jaren waren de tussenevaluaties confronterend, vertelt Anita. “ De leerlingen vonden dat ze te weinig begeleiding krijgen, het omgaan met de cliënten is soms moeilijk en de verantwoordelijkheden zijn groot.” René en Anita hielpen de stagiaires op alle manieren, maar konden geen ijzer met handen breken. De toenmalige wens om op iedere locatie een bewegingsagoog te hebben om de leerlingen te begeleiden is uitgekomen. Er is een coördinator aangesteld bij Triade die de studenten begeleid. En de andere bewegingsagogen zijn ook beschikbaar om te helpen.

Door de coronamaatregelen zijn de activiteiten tijdelijk stil komen te liggen. Studenten zijn buiten beweegactiviteiten gaan organiseren, bijvoorbeeld in de tuin van de woning waarbij het geen probleem was om afstand te houden. Dit is zo goed bevallen dat een aantal studenten in de zomer een vakantiecontract kregen om de activiteiten te blijven uitvoeren.

Tips voor samenwerking

  • Stem wensen en behoeften van het onderwijs en de praktijk goed op elkaar af. Bijvoorbeeld door het aanpassen van het curriculum aan de vraag in de praktijk.
  • Zorg voor voldoende draagvlak in de organisatie, zowel bij de zorginstelling als in het onderwijs.
  • Investeer als zorgorganisatie in de studenten, dit betaald zich terug in de uitvoering van de activiteiten. Triade biedt iedere stagiaire van de leerafdeling een cursus Sherborne aan.
  • Wees zichtbaar! Laat zien wat je doet en wat het voor de cliënten en studenten oplevert.

“De cliënten zijn blij dat ze kunnen bewegen, studenten groeien in hun rol.”

Ontwikkeling

Het programma Zo actief van Triade Vitree heeft de afgelopen jaren niet stilgestaan. Het beweegprogramma heeft zich verder ontwikkeld tot een vitaliteitsprogramma. Aandacht voor bewegen en gezonde voeding gaan hand in hand. En ook het sociale aspect van vitaliteit krijgt veel aandacht in de zorginstelling.

Het bestuur en het management van de organisatie onderkennen het belang van een vitale leefstijl voor cliënten en medewerkers. René geeft aan “Het draagvlak vanuit het bestuur en het management zorgt ervoor dat de samenwerking met het onderwijs makkelijker gaat.” De organisatie heeft geïnvesteerd in nieuwe medewerkers (bewegingsagogen), de cursus Vet Lekker voor begeleiders van de woningen en er is een cursus Koffie & Donuts ontwikkeld voor cliënten. “En het mooie is dat de bewegingsagogen zijn opgeleid op de leerafdeling”. Zo is de cirkel mooi rond. Een volgende stap is dat studenten van ROC Flevoland cliënten op de woongroepen, met een individueel beweegplan, kunnen begeleiden. Hoe kunnen de cliënten meer bewegen in hun thuisomgeving? Ook is Triade Vitree betrokken bij de lokale sportakkoorden in Flevoland. Samen met verschillende aanbieders gaan ze sportactiviteiten organiseren op locaties van de zorginstelling.


Artikelen uitgelicht


Beleid
Zorginstelling
professional
praktijkvoorbeeld
gezondheidsbevordering, samenwerken