Alles over sport logo

Beleid gehandicaptensport gemeenten en provincies onderzocht

Het Mulier Instituut heeft onderzocht in welke mate gemeenten en provincies beleid voeren op het gebied van gehandicaptensport en in hoeverre buurtsportcoaches voor gehandicaptensport worden ingezet. Voor dit onderzoek zijn coalitieakkoorden van alle Nederlandse gemeenten en provincies op basis van zoektermen geanalyseerd. Daarnaast zijn alle Nederlandse gemeenten uitgenodigd voor het invullen van een online vragenlijst en zijn met alle provincies telefonische gesprekken gevoerd. Uiteindelijk hebben 166 van de 393 gemeenten (in 2015) de vragenlijst ingevuld. Daarmee is voor ongeveer de helft van de Nederlandse gemeenten inzichtelijk gemaakt in welke mate gemeenten op het gebied van gehandicaptensport beleid voeren.

Resultaten gemeenten

Een oudere in een rolstoel die knotsbal speelt
(Foto: Kenniscentrum Sport)

De belangrijkste bevinding van het online onderzoek is dat twee derde van de ondervraagde gemeenten beleidsdoelstellingen op het gebied van gehandicaptensport in een beleidsnota heeft vastgelegd. Enkele andere belangrijke resultaten zijn:

  • 83% van de ondervraagde gemeenten met beleidsdoelstellingen op het gebied van gehandicaptensport heeft deze vastgelegd in de beleidsnota sport (en bewegen), 3% heeft een aparte beleidsnota gehandicaptensport.
  • 83% van de ondervraagde gemeenten met beleidsdoelstellingen op het gebied van gehandicaptensport heeft gehandicaptensport ook daadwerkelijk in haar uitvoeringsnotities opgenomen.
  • Gehandicaptensport is met name opgenomen in uitvoeringsnotities van het beleidsterrein Sport (en bewegen, 57%), gevolgd door Wmo (23%) en Sociaal (domein, 16%).
  • Bijna alle ondervraagde gemeenten voeren activiteiten uit op het gebied van gehandicaptensport. De meest voorkomende activiteiten zijn de inzet van buurtsportcoaches (59%), het inzichtelijk maken van het sportaanbod (50%) en het verbeteren en vergroten van geschikt sportaanbod (47%). Activiteiten zijn in mindere mate gericht op het verbeteren van de toegankelijkheid van sportaccommodaties (26%), het doorverwijzen door sociale wijkteams (22%), het inzichtelijk maken van de toegankelijkheid van sportaccommodaties (14%) en topsport- en talentondersteuning gehandicapten (2%).
  • Meer dan de helft van de ondervraagde gemeenten (52%) geeft aan deel te nemen aan een regionaal samenwerkingsverband aangepast sporten/gehandicaptensport. 22 procent geeft aan niet deel te nemen aan een samenwerkingsverband, maar wel met andere gemeenten samen te werken. Met name in grotere gemeenten wordt (regionaal) samengewerkt.
  • 65 procent van de ondervraagde gemeenten die actief zijn op het gebied van gehandicaptensport zet buurtsportcoaches in voor de doelgroep mensen met een beperking en/of aandoening. Grotere gemeenten lijken iets vaker een buurtsportcoach in te zetten dan de kleine en middelgrote gemeenten.
  • Buurtsportcoaches die voor gehandicaptensport worden ingezet, lijken met name de mensen met een beperking binnen hun eigen gemeente te bedienen. In een derde van de ondervraagde gemeenten met buurtsportcoaches voor gehandicaptensport zijn de buurtsportcoaches in meerdere gemeenten werkzaam.
  • De buurtsportcoaches gehandicaptensport zetten zich voor verschillende doelgroepen in. De meeste buurtsportcoaches gehandicaptensport zetten zich in voor mensen met een motorische beperking (50%), gevolgd door mensen met een verstandelijke beperking (46%). Mensen met een visuele (24%), auditieve beperking (20%) of psychosociale aandoening (17%) lijken in mindere mate te worden bediend.

Geconcludeerd kan worden dat bijna alle gemeenten die aan dit onderzoek deelnamen, aandacht hebben voor het thema gehandicaptensport. De resultaten uit het onderzoek zijn mogelijk iets gekleurd, omdat gemeenten die aandacht hebben voor gehandicaptensport wellicht eerder geneigd zijn om de enquête in te vullen. Voor de gemeenten die niet aan dit onderzoek hebben deelgenomen, geldt dat geen uitspraken gedaan kunnen worden over de mate waarin binnen deze gemeenten beleid wordt gevoerd op het gebied van gehandicaptensport.

Vervolgonderzoek

In 2018 vond een tweede meting plaats naar de positie van gehandicaptensport in gemeentelijkbeleid. De resultaten lees je in “Bijna alle Nederlandse gemeenten hebben aandacht voor gehandicaptensport“.

Resultaten provincies

Voor wat betreft het gehandicaptensportbeleid in provincies blijkt dat zeven provincies beleidsdoelstellingen voor gehandicaptensport hebben vastgelegd en dat bij een groot deel van de provincies budget voor gehandicaptensport beschikbaar is. De provincies Drenthe, Flevoland, Friesland, Gelderland, Groningen, Limburg en Noord-Brabant hebben beleidsdoelstellingen voor gehandicaptensport vastgelegd, de provincies Noord-Holland, Overijssel, Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland niet. De provincies Utrecht en Zuid-Holland hebben daarnaast geen budget voor gehandicaptensport beschikbaar.

Conclusie

Bij het merendeel van provincies en gemeenten lijkt al een structuur of voedingsbodem aanwezig te zijn voor het (door)ontwikkelen van samenwerkingsverbanden, beleid of activiteiten. Ook al is gehandicaptensport als overkoepelende term niet altijd bij provincies of gemeenten in coalitieakkoorden, beleidsnota’s of uitvoeringsnotities terug te vinden, dan is er dikwijls wel aandacht voor de meer bredere benadering zoals ‘toegankelijkheid voor iedereen’ en ‘deelname van kwetsbare groepen aan sport en bewegen’. Dat biedt ruimte om voor de doelgroep van mensen met een handicap aandacht te vragen.

Lees hier de volledige rapportage ‘Gehandicaptensportbeleid in gemeenten en provincies’.


Artikelen uitgelicht


Meedoen door sport en bewegen
professional
feiten en cijfers
beleidsontwikkelingen, buurtsportcoachregeling, sporten met lichamelijke beperking, sporten met verstandelijke beperking