Alles over sport logo

Fit en zelfredzaam door digitale ondersteuning

Er zijn enorm veel apps met coachingprogramma’s die als virtuele persoonlijke trainer dienen voor bijvoorbeeld hardlopen, wandelen, wielrennen of fitness. Maar hoe zit het eigenlijk met de online mogelijkheden voor ouderen die zelfstandig thuis wonen, om meer in beweging te komen? In dit artikel lees je een korte opsomming van de mogelijkheden, aangevuld met een interview met Ronald van Tol, bedenker van Fitavie: een beweegprogramma speciaal ontwikkeld voor ouderen en voor mensen met een vorm van dementie.

Parkinson Oefeningen App

De Parkinson Oefeningen is een app met korte filmpjes waarin oefeningen en tips worden gegeven voor parkinsonpatiënten. De filmpjes geven tips over algemene dagelijkse levensverrichtingen (adl), zoals lopen, opstaan en zitten. De adviezen en oefeningen zijn gerangschikt in een aantal functionele domeinen, die bij Parkinson-patiënten in het dagelijks leven problemen kunnen opleveren. De oefeningen en adviezen zijn een combinatie vanuit wetenschappelijk onderzoek en ervaringen uit de praktijk.

Het gebruik:

  • Een zeer breed palet aan oefeningen, met goede uitleg in de filmpjes.
  • Heel veel dagelijkse handelingen in en om het huis komen aan de orde, ook de ontspanning. Van in bed omdraaien tot in en uit de auto stappen.
  • Duidelijke aandacht voor normale handelingen en hoe deze te verbeteren.
  • Geen medische taal, rustig gesproken.

Download de Parkinson Oefeningen App voor Android en iOS.

Beweegapplicatie ‘Senioren Sport & Bewegen’

De beweegapplicatie ‘Senioren Sport & Bewegen’ bevat informatie en beweegactiviteiten die sportbegeleiders met ouderen kunnen doen.

Fitavie: een app met beweegoefeningen

Bewegen is goed voor (kwetsbare) ouderen, ook voor mensen met dementie. Door letterlijk te bewegen breng je de hersenen ook in beweging. Daarmee kun je de dementie niet stoppen, maar wel vertragen en de omstandigheden verbeteren. Fitavie is een innovatief beweegprogramma speciaal ontwikkeld voor ouderen en voor mensen met een vorm van dementie, om hen te ondersteunen in de thuissituatie en hun zelfredzaamheid te vergroten.

Het idee voor Fitavie komt voor Ronald van Tol, die werd ‘getriggerd’ toen zijn oma acht jaar geleden overleed aan de gevolgen van Alzheimer. “Ik heb altijd gewerkt op het snijvlak van sport en gezondheid: voor mij stond na de dood van mijn oma vast dat ik bewegen wilde gaan inzetten om kwetsbare ouderen meer te laten bewegen en om dementie tegen te gaan.”

Tijdens het symposium ‘Het fitte brein’ in 2016 – waar Van Tol aanwezig was – deed hoogleraar neurologie Erik Scherder een oproep aan de sportwereld om iets nieuws te bedenken voor inactieve ouderen en daarin dementie mee te nemen. Voor Van Tol het sein zijn eerdere plannen tot uitvoering te brengen en zo was Fitavie geboren.

Voor de financiering van zijn project wendde Van Tol zich samen met zijn toenmalige collega Karlijn van Beest van de Gelderse Sport Federatie tot de SBIR Innovatieprijs kwetsbare doelgroepen van de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, red.). “Eén jaar draaiden wij samen met zestig andere bedrijven mee in een competitie om de beste innovatie te ontwikkelen om kwetsbare burgers structureel meer te laten bewegen. Na een jaar lang van kwalitatief en kwantitatief onderzoek, pitchen, testen, ontwikkelen, prototype bouwen, businesscase en marketingplan ontwerpen hadden Karlijn en ik de afvalrace gewonnen”, blikt Van Tol terug.

Een op individuele mensen met dementie afgestemde tool om hen te herinneren aan en ondersteunen bij beweegactiviteiten zal bijdragen aan daadwerkelijk meer bewegen.

Franka Meiland – Senior onderzoeker, afdeling Psychiatrie VUmc Amsterdam

Dankzij deze financiële steun werd het project Fitavie werkelijkheid. Er ontstond een team van experts met als belangrijkste basis natuurlijk de ouderen en mantelzorgers zelf, maar ook geriaters, bewegingsagogen en fysiotherapeuten. Voor het team was, en is, het belangrijk dat zij iets nieuws ontwikkelden waarbij bewegen en slimme technologie hand in hand zouden gaan en waarbij vooral eenvoud, functionaliteit en het ‘leuke en motiverende’ herkenbaar voor de doelgroep zouden zijn. “We wilden en konden natuurlijk niet om de ouderen en hun verzorgers heen”, zegt Van Tol. “Zij zijn ook continu betrokken bij het gehele proces en dat zijn ze nog steeds. We blijven Fitavie constant verbeteren om het nog beter te laten werken.”

Voor wie is Fitavie?

  • De oudere(n) zelf (met en zonder dementie): Wat je nodig hebt is internet (wifi bij voorkeur) en een telefoon of tablet. Zo heb je Fitavie altijd en overal bij de hand.
  • De mantelzorger: Via een aparte registratie kan de mantelzorger ook op afstand meekijken met het programma. Ook kan deze op afstand het programma instellen en aanpassen. Handig als je niet in de buurt woont en op deze manier ben je altijd betrokken.
  • De zorgprofessional: Deze kan Fitavie inzetten als onderdeel of een verlengde van een behandel- of revalidatieproces.
  • De activiteitenbegeleider: De AB-er kan Fitavie instellen voor een groep en zo op een groot scherm of TV met de groep gaan bewegen.

Hoe is de Fitavie in te zetten?

Bijzonder aan Fitavie is dat bewegen als middel wordt ingezet om ouderen te helpen zo lang mogelijk de dagelijkse activiteiten te kunnen blijven doen. Fitavie is dus geen fitness- of sportapp die louter inzet op sterker of fitter worden. De doelgroep wil dat het voor hen duidelijk is dat zij bewegen met als doel om zo lang mogelijk thuis zelfstandig ‘hun ding’ te kunnen blijven doen.

Ter illustratie: je vader geeft (alleen of samen met jou) aan welke dagelijkse handelingen belangrijk zijn om te doen en te blijven doen. Denk aan boodschappen doen, traplopen, zelfstandig uit een stoel komen, koffie zetten, etc. Tevens geeft hij aan wat zijn (on)mogelijkheden zijn. Fitavie maakt automatisch een (op maat) uitdagend en leuk week- of maandprogramma. Door zijn reactie te geven op de oefeningen leert het programma je vader steeds beter kennen en zal Fitavie je vader steeds beter bedienen en adviseren.

Jij kunt tevens als mantelzorger (mocht dat nodig zijn) op afstand zien of je vader de oefeningen waardeert en je kunt het programma op afstand ook aanpassen en instellen. Je kunt natuurlijk ook samen de oefeningen doen wanneer je op bezoek bent.

Waarom is Fitavie uniek?

Fitavie is handig, logisch en slim. Fitavie maakt de combinatie van bewegen ter ondersteuning van ADL en slimme techniek. Dit alles vormgegeven in een eenvoudig en leesbaar scherm. Zo kan iedereen, zonder eerst uitgebreid te moeten bestuderen hoe alles werkt, in een handomdraai aan de slag. De hoeveelheid aan slimme technologie is zo toegepast dat hoe vaker men Fitavie gebruikt, hoe meer men de voordelen ervan merkt.

Daarnaast is er een aparte beweegmodule voor mensen met een vorm van dementie en ook voor valpreventie. Omdat Fitavie op een app beschikbaar is, heeft de gebruiker of de zorgverlener altijd het programma bij de hand en kan er op ieder willekeurig moment bewogen worden. Ook profiteert de gebruiker altijd van updates een vernieuwingen in het programma. En door de mantelzorgfunctie heeft de zorgverlener altijd de mogelijkheid om (ook op afstand) betrokken te zijn.

Reacties van professionals op Fitavie

  • “Ik denk dat een op individuele mensen met dementie afgestemde tool om hen te herinneren aan en ondersteunen bij beweegactiviteiten zal bijdragen aan daadwerkelijk meer bewegen. Dit kan impact hebben op het functioneren van mensen met dementie, meer zelfvertrouwen om activiteiten te ondernemen, betere participatie in de samenleving, en minder valincidenten en gezondheidszorgkosten.”
    Franka Meiland – Senior onderzoeker, afdeling Psychiatrie VUmc Amsterdam
  • “De regionale ambitie van Achterhoek in Beweging is om een gezonde en vitale samenleving te realiseren in de Achterhoek. Als Achterhoek in Beweging steunen we dit plan. We geloven dat deze ontwikkeling kan bijdragen aan het meer bewegen van mensen met een vorm van dementie. Echter zal voor een brede maatschappelijke impact dit overstijgend aangepakt moeten worden door zowel professionals als vrijwilligersorganisaties. We verwachten dat ‘Fitavie’ de zorgkosten en de belasting op de samenleving kan laten dalen.”
    Dhr. L.G. Kuster – Functie: voorzitter Bestuurlijk Overleg Achterhoek (acht Achterhoekse gemeenten)

De app is te downloaden voor Android en iOS. Voor meer informatie zie www.fitavie.nl.

Samenvatting

Hoewel de online mogelijkheden voor ouderen ter ondersteuning van sporten en bewegen nog beperkt zijn, is er wel een aantal handige apps beschikbaar. Deze apps kunnen helpen de 65-plusser aan de beweegrichtlijn te voldoen. Zo draagt digitale ondersteuning bij aan de fitheid en zelfredzaamheid van ouderen.

Meer lezen?


Artikelen uitgelicht


Beweegstimulering
Thuis - in en om huis
Ouderen
public, professional
praktijkvoorbeeld
in beweging brengen