Alles over sport logo

Sport en corona in Europa

Sinds het coronavirus begin 2020 oplaaide, houdt het de hele wereld in haar greep. Welke impact de coronacrisis op de sport heeft, dat is niet alleen de vraag in Nederland. In dit artikel houden we je op de hoogte van de laatste inzichten en onderzoeken van onze Europese collega’s.

In Nederland doet het kennisconsortium Sport en corona, als onderdeel van het Mulier Instituut en Kenniscentrum Sport & Bewegen, onderzoek om kennis over de impact van de coronacrisis op de sportwereld te verzamelen en te verspreiden.

Op Europees niveau zijn in de afgelopen maanden een aantal conferenties gehouden over dit onderwerp, onder meer bij de Raad van Europa, de Europese Commissie en de Raad van Ministers van sport ook TAFISA Europe (The Association For International Sport For All) organiseerde al een webinar om kennis over dit onderwerp te delen. Via de links is goed na te lezen welke zorgen en oplossingen daar zijn gedeeld. In dit artikel zoomen we in op een aantal opvallende voorbeelden uit Europese landen over de impact van corona op sport en bewegen en de mogelijkheden voor herstel.

Schokkende cijfers uit Slovenië

De afgelopen tien jaar verbeterden de motorische vaardigheden van de kinderen in Slovenië. Door de coronacrisis is deze groei in twee maanden tijd teniet gedaan, zo bleek uit onderzoek [1] dat professor Gregor Starc van de Universiteit van Ljubljana uitvoerde onder 100 scholen en 20.000 kinderen. Dit presenteerde hij tijdens de online conferentie van de Raad van Europa.

In Slovenië werd van half maart tot mei een lockdown ingesteld waardoor kinderen op school en daarbuiten weinig mogelijkheden tot sport en bewegen hadden.

  • Tweederde van de kinderen zei dat ze even actief waren als vóór de coronacrisis. Maar hun motorische vaardigheden toonden anders: deze bleken met 13% te zijn gedaald, terwijl de gemiddelde jaarlijkse daling in de laatste drie decennia slechts 0,4% was.
  • Kinderen die zelf wel een afname van hun uithoudingsvermogen ervaarden, liepen de 600 meter in juni 2020 – na de lockdownperiode – gemiddeld maar liefst 20 seconden langzamer dan dat zij dat in april 2019 deden. Ruim vóór de coronacrisis dus én toen zij een jaar jonger waren.
  • In dezelfde periode, tussen april 2019 en juni 2020, verminderde het uithoudingsvermogen en de coördinatie van tweederde van de kinderen.
  • Bij meer dan de helft van de kinderen werd een toename van onderhuids vet gevonden.

Sportiefste kinderen het hardst geraakt

Bij het Sloveense onderzoek [2] viel op dat de kinderen die vóór de coronacrisis tot de fitste kinderen behoorden, het meest achteruit waren gegaan wat betreft spierkracht en conditie. Voorheen besteedden zij minimaal vijf uur per week aan intensieve fysieke activiteiten, maar nu bleven deze fysieke inspanningen achterwege. Het gevolg hiervan is de toename van vetmassa, omdat hun eetpatroon onveranderd is gebleven ten opzichte van de situatie vóór de coronacrisis.

Als de Sloveense wielrenner Tadej Pogačar, die in 2020 de Tour de France won, net als de gemiddelde Sloveense jongen tijdens de coronacrisis 18% van zijn uithoudingsvermogen zou verliezen, was hij 7 uur later gefinisht dan degene die nu het laatst over de finish ging. Dat is de mate van afname van de fysieke gesteldheid waar we het over hebben.”

Onderzoeker Gregor Starc

Metingen die Starc later deed, in september, toonden aan dat de fysieke gesteldheid van ongeveer 15.000 van de 20.000 onderzochte kinderen zelfs nog lager was dan onder de kinderen die eerder al onderzocht waren. De inactiviteit tijdens de zomervakantie draagt bij aan de afname van de fitheid van de kinderen, zoals het onderzoeksteam van Starc al verwachtte.

Vlaanderen: meer beweging, maar ook meer zitten

In Vlaanderen laat het onderzoek van de KU Leuven, de Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel [3] zien dat 58% van de mensen die vóór corona niet actief aan het sporten was, nu volgens eigen zeggen juist meer aan sporten is. Van de mensen die al sportief waren voordat de coronamaatregelen werden ingevoerd, geeft 36% aan meer te sporten. Van de laagopgeleiden die voor de lockdown niet aan sport deden, beweegt 66% nu meer.

Toch zijn de resultaten niet overwegend positief. Het merendeel van de respondenten via een online enquete (13.515 Vlaamse respondenten in de leeftijd van 18 tot 75 jaar) geeft namelijk aan meer te zitten dan voor de coronamaatregelen. Ook zien we in Vlaanderen een flinke daling bij de jeugd: 55% van de kinderen sport of beweegt minder sinds de lockdown. Van de sporters mist 75% zijn of haar oorspronkelijk sportgedrag, met als voornaamste redenen het sociaal contact, de manier waarop er gesport kan worden en de gezelligheid. De helft van de sporters voelt zich ook verhinderd om te sporten omdat de sportinfrastructuur gesloten is.

Engeland: concrete hulp op fit te blijven

SportEngland liet begin april al een onderzoek uitvoeren onder meer dan 2.000 Engelsen van 16 jaar en ouder. Tweederde van de Engelse volwassenen vindt bewegen op dat moment belangrijker dan ooit, aldus het onderzoek van Sport England [4]. De meerderheid van de volwassenen denkt ook dat bewegen een positieve invloed heeft op de mentale gezondheid gedurende de coronacrisis.

Er is wel een verschil in beweeggedrag van verschillende groepen. Jonge mensen bewegen iets meer dan volwassenen van 55 jaar en ouder. Mensen met een hoger inkomen bewegen meer dan mensen met een lager inkomen. En mensen die in een landelijke omgeving wonen bewegen meer dan mensen in de stad.

‘Herfst en winter toolkit voor bewegen’

Naar aanleiding van deze bevindingen, lanceerde Sport England onlangs de ‘Autumn and Winter Activity Toolkit’. Een toolkit waarmee zowel individuele als georganiseerde sportaanbieders het komende halfjaar mensen kunnen ondersteunen om actief te blijven. Voor sportaanbieders is de winter elk jaar een lastige periode, maar door geldende beperkingen en de financiële gevolgen van de coronacrisis dreigen zij het dit jaar nóg moeilijker te krijgen.

“Sport en fysieke activiteit leveren onmiddellijke mentale en sociale voordelen op, terwijl ze op de lange termijn een impact hebben op onze lichamelijke gezondheid”, aldus Sport England-algemeen directeur Tim Hollingsworth. “Voldoende beweging is essentieel om mentaal het hoofd te kunnen bieden aan de uitdagingen die ons de komende maanden te wachten staan, maar ook om in fysiek opzicht fitter en gezonder te zijn. Zo versterken we onze immuniteit en kunnen we ziekten over het algemeen makkelijker afweren.”

Ierland: vooral meer wandelen

Uit onderzoek van Sport Ireland [5] blijkt dat volwassenen meer zijn gaan bewegen dan vóór de coronamaatregelen, wat voornamelijk zichtbaar is in een substantiële stijging in wandelen. Wandelen gebeurt nu namelijk meer door zowel mannen als vrouwen, voor alle leeftijden boven de 15 jaar en voornamelijk onder de 45 jaar. Ook de populariteit van hardlopen en fietsen is sterk toegenomen.

Het aantal actieve mensen is door de coronacrisis met 5% afgenomen en vergeleken met hetzelfde moment een jaar eerder, met 8%. Teamactiviteiten, of activiteiten waarvoor faciliteiten nodig zijn die inmiddels de deuren hebben gesloten, zijn logischerwijs afgenomen.

Lange-termijneffecten op leefstijl van kinderen

De Youth Health Community heeft op initiatief van JOGG Nederland op 18 november een (nog terug te kijken) international webinar ‘The Impact of Corona Measures on the Lifestyle of Our Children’ gehouden. Daarin is benadrukt dat de gezondheidsachterstanden voor kinderen uit kwetsbare wijken in de afgelopen maanden alleen maar groter zijn geworden.

De wijd verspreide oproep na afloop van het webinar was dan ook dat overheden, politici en andere stakeholders bij de toepassing van restricties in het kader van de coronabestrijding de hoogste prioriteit moeten geven aan de leefstijl en het welzijn van de jongste generatie. Kinderen en jongeren kunnen op de korte en lange termijn veel negatieve effecten ervaren, zowel op het gebied van hun fysieke als mentale gezondheid, aldus de internationale experts van onder andere Unicef.

Bronnen

  1. Genoemd onderzoek is nog niet gepubliceerd.
  2. Genoemd onderzoek is nog niet gepubliceerd.
  3. Scheerder J, Willem A, Bosscher V, De Thibaut E, Ricour M. Sporten in tijden van crisis: profiel van de corona-sporter, eindrapport Coronastudie. Onderzoeksplatform Sport; 2020.
  4. Sport England. New exercise habits forming during coronavirus crisis. [Geraadpleegd op 1 december 2020].
  5. Sport Ireland. Impact of Covid-19 Restrictions on Sport and Recreational Walking. [Geraadpleegd 0p 1 december 2020].

Thema

Onderwerpen

Artikelen uitgelicht


Beleid
Sport en corona
feiten en cijfers
beleidsontwikkelingen