Alles over sport logo

Jonge statushouders koken, trainen en spelen bij voetbalvereniging

Geen mooiere plek om te participeren en te integreren dan bij een sportvereniging. Daar kom je letterlijk en figuurlijk in beweging, midden in de maatschappij. De initiatiefnemers en deelnemers van het project Betrokken Sportverenigingen bij de voetbalvereniging SDZ in Amsterdam zijn het daar ‘roerend’ over eens. Letterlijk en figuurlijk want ‘roerend’ in pannen demonstreren statushouders in de kantine van SDZ dat lekker ook gezond kan zijn. En het mes snijdt aan meerdere kanten, want zowel de club als de vluchtelingen, als de gemeente doen er hun voordeel mee. Lees in dit artikel het verhaal achter dit succesvolle sociaal maatschappelijke project.

Politiek initiatief

Adnan in de keuken bij SDZ
(foto: Adnan)

SDZ (Samenspel Doet Zegevieren) is een voetbalvereniging in stadsdeel West met 1.100 leden en 400 aspirant leden. De club is opgericht in 1920 en viert over drie jaar het honderdjarig bestaan. Het ledenbestand weerspiegelt de samenstelling van de wijken die om de club heen liggen. Anne Graumans van SDZ vertelt hoe het project Betrokken Sportverenigingen is ontstaan vanuit een initiatiefvoorstel van de Amsterdamse (ex)gemeenteraadsleden Van Dantzig (D66), Yesilgoz–Zegerius (VVD) en Kwint (SP) in 2015. De drie raadsleden beoogden de waardevolle spilfunctie van sportverenigingen in wijken beter te benutten en daarmee maatschappelijke en financiële winst te behalen. In hun initiatiefvoorstel beroepen zij zich op de brochure Sport beweegt naar werk van Kenniscentrum Sport, waarin negen praktijkvoorbeelden zijn uitgewerkt van mogelijkheden die een sportclub biedt voor arbeidsmarktbeleid.

Vluchtelingen doen werkervaring op

Voor iedereen die op de een of andere manier betrokken geweest is bij het project organiseert SDZ een gezellige maaltijd. Het gezelschap bestaat uit zo’n 15 mensen; financiers, mensen die de werving van statushouders verzorgen en begeleiders van de KNVB en de gemeente. Op het menu staat een Syrische soep, gevolgd door een groene aardappel curry, met fruit en koffie na. Het keukenteam bestaat uit Adnan en Lychia, die onder begeleiding van Linda Hendrix met 3 pannen en een oven een heerlijke maaltijd op tafel toveren. Tijdens het eten vertellen de initiatiefnemers en (ex)koks over het project Betrokken Vereniging, waarin statushouders worden opgeleid tot assistent-kok en assistent-trainer. “Lychia wil graag meer dingen oppakken bij de club. Ze oefent haar Nederlands het liefst met de kinderen van de club bij de snoepafdeling. Adnan verrijkt de kaart met nieuwe gerechten uit zijn thuisland. Zijn moeder stuurt hem filmpjes van haar kookkunsten en Adnan probeert ze vervolgens bij ons uit. Adnan filmt zijn kookkunsten, en onderwijl geeft zijn moeder hem advies vanuit Dubai”, vertelt Hendrix lachend.

Ondersteuning gemeente

Lychia in de keuken bij SDZ
(Foto: Lychia)

“Het initiatief kwam dus van drie gemeenteraadsleden en toen is de bal gaan rollen”, zegt Graumans. “SDZ maakte een plan gericht op statushouders en op het vinden van maatschappelijke partners die de voetbalvelden in de daluren willen gebruiken. Alerte ambtenaren van de gemeente Amsterdam zeiden ‘Nu moet het ook echt gebeuren’ en voegden de daad bij het woord. Je hebt in een club niet zomaar mensen die zo’n groot project kunnen draaien. Daarin heeft de gemeente voorzien door het SDZ mogelijk te maken Marcel Grapendaal als verenigingsmanager aan te stellen. Zonder Marcel was het niet gelukt. Marcel zorgt ervoor dat iedereen in de club zijn weg vindt. Dan zie je pas echt wat een veerkracht zo’n vereniging heeft. Er kwamen voetbalschoenen, trainingspakken, entreekaartjes voor Ajax en ook een plekje voor statushouders in elftallen van onze club. Als je leuke dingen doet, gaan mensen ook leuk reageren.”

Ouders en kinderen blijven langer hangen op de club

Uit de keuken van SDZ is een sociaal maatschappelijk project waarbij jonge statushouders voornamelijk uit Syrië, onder leiding van professionele koks bij SDZ gezonde verse maaltijden bereiden. Dagelijks leveren lokale leveranciers verse producten bij de keuken af. “De assistent-koks zijn een groot succes geworden omdat we voor het eerst gezonde maaltijden aanboden. We zijn twee dagen per week gaan koken en verkochten vaak 70 tot 80 maaltijden. Tussen vier en zeven uur zit het hier vol in de kantine. Ouders en kinderen blijven langer hangen en dat is goed nieuws voor de club.”

Graumans vertelt gedreven over het project. “We hadden drie koks, die we nooit na hoefden te bellen. Ze waren er altijd! Dat was een interessante les voor mij”, zegt Graumans enigszins beschaamd. “Als het vrijwilligerswerk aansluit bij de vraag, komen mensen dus vanzelf en heel graag. Dat had ik vooraf anders ingeschat.” De statushouders zijn van origine geen koks. Ze worden bij SDZ begeleid door Linda Hendrix, de hoofdkok. “Zij is de perfecte persoon om mensen op hun gemak te laten voelen en te leren koken. Daar zijn we heel blij mee, want het geeft een hele nieuwe dynamiek aan de vereniging.”

Vanuit de keuken, de vereniging leren kennen

vluchtelingen sport

“Elk half jaar komen er nieuwe statushouders. Soms gaan ze tijdens het project of na afloop meespelen in een elftal. Een deel wordt geen lid, omdat ze op een half uur fietsen wonen. Vanuit de keuken en op het veld leren ze alle mensen van de vereniging kennen, dat verlaagt de drempel om lid te worden enorm”, vertelt Graumans verder.

De gemeente Amsterdam hanteert een unieke aanpak om statushouders succesvol te laten integreren. Mustafa Yusuf, trainer van een groep meisjes bij SDZ, is als klantmanager van Team Entree een van de uitvoerders van de Amsterdamse aanpak. Klantmanagers ondersteunen nieuwe Amsterdamse statushouders vanaf 18 jaar bij werk, opleiding, ondernemerschap, participatie, inburgering en taal. Toen Moustafa hoorde over dit project, zag hij een mooie kans om zijn hobby en werk te combineren. Mustafa werd de belangrijkste leverancier van assistent-koks voor SDZ. Samir en Nahom van zijn eerste lichting koks, zijn ondertussen doorgestroomd naar een MBO-opleiding horeca op niveau 2. Dat is een opleiding van 6 maanden (facilitair, keuken of bediening), gevolgd door 6 maanden stage. De derde kok uit de eerste groep was pas 18 jaar. Hij heeft werk gevonden bij de McDonalds en gaat daarnaast gewoon naar school.

Werving assistent-trainers

De assistent-trainers worden geworven via Refugees Start Force. Refugees Start Force matcht vluchtelingen, lokale inwoners, organisaties en bedrijven op basis van beroepen, vaardigheden en expertises. “Onze netwerkgroepen, projecten en evenementen stellen vluchtelingen in staat om contacten te leggen die hen kunnen helpen om professionele vaardigheden en ambities verder te ontwikkelen.” Joost van der Hel, de grondlegger van Refugees Start Force spreekt bevlogen over zijn ‘uit de hand gelopen’ initiatief, dat ondertussen 35.000 volgers op FaceBook heeft. De vacatures voor assistent-trainers bij SDZ plaatst Sjoerd ook op de FaceBookpagina en hebben een bereik van 35.000 potentiële vluchtelingen en asielzoekers!

Vorig jaar waren er 6 assistent-trainers actief bij de club en dit jaar opnieuw. De geworven assistent-trainers zijn gekoppeld aan trainers en helpen tijdens de training. Het is de bedoeling dat zij ook een jeugdvoetbaltrainer opleiding volgen bij de KNVB, maar de gebrekkige beheersing van de taal is daarin een struikelblok gebleken. Hoewel de cursussen van de KNVB steeds laagdrempeliger worden aangeboden, blijft de voertaal Nederlands. Graumans en Joost Nulkes van de KNVB besluiten tijdens het diner dat ze binnenkort serieus moeten verkennen of ze een speciale opleiding kunnen organiseren voor deze groep statushouders.

Opbrengsten

Op de vraag wat het project voor hem heeft opgeleverd, noemt Samer zonder na te denken dat hij veel beter Nederlands heeft leren spreken tijdens zijn werk bij SDZ. Hendrix bevestigt dit lachend: “Ja het werk in de keuken verbreedt de taalvaardigheid absoluut. Je leert bijvoorbeeld ‘kaasschaaf, rasp en knoflookpers’. Woorden die je op de taalcursus vast niet leert!”

Verder vindt Samer dat hij dankzij het project, veel meer contacten met Nederlanders heeft gekregen, die hem helpen bij het opbouwen van een toekomst in Nederland. Hoewel Samer niet langer bij de club werkt blijven zij in contact met elkaar, want Samer is ondertussen een vaste waarde op de rechtsachter positie in het vierde elftal van SDZ.

Maatschappelijk ondernemende sportverenigingen

Ed Degenkamp, beleidsmedewerker sport bij de gemeente Amsterdam, is tevreden over het project bij SDZ. “Met de pilot ‘Betrokken Sportverenigingen’ bij vier sportverenigingen in Amsterdam willen we sportverenigingen stimuleren om zich te ontwikkelen naar maatschappelijk ondernemende verenigingen met een belangrijke functie in de wijk”, zegt Degenkamp. “Sportaccommodaties staan een groot deel van de week leeg. Dat is zonde, want in Amsterdam is er beperkte ruimte voor sportvelden en -accommodaties. Door samenwerking met maatschappelijke organisaties in de buurt kunnen accommodaties intensiever worden gebruikt en worden sportverenigingen vitaler en daar profiteren we allemaal van.

Ik heb me in dit project verbaasd over hoe ingewikkeld het is om de juiste personen binnen verschillende instanties te vinden. Sportverenigingen willen wel, maar hoe komt het dat andere organisaties geen initiatief richting de sport nemen? We hopen van deze pilot-projecten te leren en vervolgens andere organisaties en verenigingen in de stad te inspireren hetzelfde te doen.” Bij SDZ maken ondertussen ook scholen en bedrijven gebruik van de velden van SDZ. Onlangs is de club ook een samenwerking aangegaan met de Stichting Life Goals. Vanaf maart zijn er voetbaltrainingen speciaal voor de cliënten van het Leger des Heils en de Regenboog Groep. In de hoop natuurlijk dat deze mensen ook hun plek in de club zullen vinden. Graumans’ hoop is dat niet alleen verenigingen in Amsterdam, maar ook andere gemeenten in het land geïnspireerd raken door dit goede voorbeeld.

Meer lezen over sport en vluchtelingen:


Artikelen uitgelicht


Meedoen door sport en bewegen
Sportaanbieders
professional
diversiteit